Các Bài Suy Niệm Chúa Nhật 17 Thường Niên Năm A

Kho báu trong ruộng, viên ngọc quý và chiếc lưới bắt cá, những hình ảnh rất bình dị và gần gũi với đời thường của xứ sở Palestina được Chúa Giêsu sử dụng để truyền đạt giáo huấn của Người về Nước Trời.

Người nông dân hiểu rõ giá trị của kho báu khi ông phát hiện được chôn trong ruộng; người lái buôn kinh nghiệm trong nghề nên đánh giá đúng giá trị của viên ngọc. Họ đã tìm thấy những vật có giá trị cao và quyết định đánh đổi bằng cả gia sản của mình. Có người trách họ sao dại thế, vì mua kho báu và viên ngọc mà mất mọi sự thì lấy đâu nhà mà ở, đồ đạc đâu mà sử dụng. Tuy vậy, họ là những người khôn ngoan biết nhìn xa trông rộng. Bởi họ chắc chắn rằng, một khi đã tậu được thửa ruộng có kho báu hoặc viên ngọc quý thì họ sẽ có tất cả. Và một khi đã sở hữu kho báu và viên ngọc quý giá kia thì sẽ được lợi gấp trăm gấp ngàn lần số vốn mà họ đã bỏ ra. Như thế, họ không phải là những người nông nổi dại dột, mà trái lại, họ là những người khôn ngoan chín chắn, hiểu biết chọn lựa và quyết định của mình. Họ đã tận dụng cơ hội, nhanh tay sở hữu những tài sản mà họ biết rõ giá trị của chúng.

Nước Trời giống như… Chúa Giêsu thường dùng công thức này để nói về Nước Trời. Không có hình ảnh nào diễn tả chính xác Nước Trời. Nếu có sử dụng những hình ảnh đời thường thì đó chỉ là sự so sánh để người nghe dễ hiểu và để đón nhận giáo huấn mà Chúa muốn thông truyền. Chúa dạy chúng ta, Nước Trời phải là một chọn lựa ưu tiên cho những ai muốn nên trọn lành. Cũng như người quyết định mua thửa ruộng có chôn giấu kho báu và viên ngọc quý có giá trị cao, người đón nhận Nước Trời cũng phải chấp nhận hy sinh, có khi phải đánh đổi bằng cả mạng sống mình. Nhưng sự hy sinh ấy không phải là vô nghĩa, vì một khi họ đã được sở hữu Nước Trời làm gia nghiệp thì họ sẽ có tất cả. Họ sẽ có Chúa là Cha, có mọi người là anh chị em. Họ sẽ tìm được sự than thản trong tâm hồn cùng với niềm vui và hạnh phúc ở đời này và đời sau. Chúa Giê-su đã khẳng định: “Tiên vàn hãy tìm kiếm nước Thiên Chúa và sự bình an của Người. Còn những điều khác Người sẽ ban sau”. Lịch sử Giáo Hội nói với chúng ta đã có biết bao người nam cũng như nữ, giàu cũng như nghèo, chấp nhận chọn lựa Chúa bằng sự từ bỏ hy sinh và họ đã chứng minh rằng đó là một chọn lựa đúng.

Nội dung Bài Tin Mừng được diễn tả rõ nét hơn khi nối kết với Bài đọc I của Chúa nhật này: Salômôn là một ông vua còn trẻ tuổi khi nối nghiệp vua Đavít là cha mình. Trong ngày phong vương, Chúa đã cho ông một ân huệ, đó là ông xin gì thì Chúa sẽ ban. Salômôn không xin bạc vàng. Ông cũng chẳng xin mạng sống quân thù. Ông chỉ xin với Chúa sự khôn ngoan để có thể lãnh đạo Dân riêng của Chúa là dân Israen. Nội dung lời cầu nguyện của ông đã chứng minh ông là một người khôn ngoan rồi! Chúa đã chấp nhận lời xin của ông và lịch sử đã chứng minh ông là là người khôn ngoan nổi tiếng, làm cho các vua, hoàng hậu và các nước láng giềng phải thán phục. Một khi ông được ơn khôn ngoan, Salômôn cũng được bạc vàng, mạng sống quân thù, sự giàu có và phồn thịnh cho quốc gia. Nhờ sự khôn ngoan của vua Salômôn mà vương quốc được bình an và phát triển. Ông đã trở thành biểu tượng của sự khôn ngoan trong lịch sử. Salômôn đã biết xin điều cần thiết cho bản thân và dân tộc mình. Như người lái buôn và người nông dân biết rõ giá trị của thửa ruộng và của viên ngọc quý, ông hiểu rõ sự khôn ngoan quan trọng thế nào đối với bậc mẫu nghi thiên hạ.

Trong cuộc sống của chúng ta, vẫn luôn có những người khôn sống chung với người dại (xem lại Lời Chúa Chúa nhật trước với dụ ngôn cây lúa và cỏ lùng). Trong cuộc sống vẫn có những người lại khôn ngoan theo kiểu thế gian, tức là sự mánh lới lọc lừa. Có nhiều người “khôn lỏi” chỉ nhằm tới lợi lộc ích kỷ mà làm tổn hại tới tha nhân. Lấy gì làm tiêu chuẩn cho sự khôn ngoan giả và sự khôn ngoan thật? Chúa Giêsu tiếp nối giáo huấn của Người bằng hình ảnh chiếc lưới thả xuống biển để bắt cá. Người muốn nói với họ: các bạn đừng lo và đừng nản chí trước tình trạng có nhiều người kiêu ngạo và gian ác mà vẫn nhởn nhơ. Người tốt và người xấu sẽ có lúc được phân biệt. Lịch sử này sẽ kết thúc như một mẻ lưới mà tất cả các loại cá tốt xấu đểu phải vào lưới đó. Lúc bấy giờ, các thiên sứ theo lệnh của Chúa mà chọn lọc. Xấu tốt sẽ được phân biệt rõ ràng. Lành dữ sẽ được xét xử công minh, vì Chúa là Đấng thẩm phán tối cao của lịch sử. Gieo nhân nào, sẽ gặt quả nấy, người không tin Chúa vẫn khẳng định: “Ông Trời có mắt!”. Có thể con người không đoán được ý Chúa, chưa biết tương lai và hậu vận của mình sẽ ra sao. Tuy vậy, cần xác tín một điều: đối với những ai thiện chí sống tốt lành, thì Thiên Chúa không bỏ rơi bao giờ, vì “Ngài làm cho mọi sự đều sinh lợi ích cho những ai yêu mến Ngài, tức là cho những kẻ được kêu gọi như ý Người định” (Bài đọc II). Điều quan trọng là mỗi chúng ta luôn thận trọng, khôn ngoan và tỉnh thức, vì sẽ có ngày thế giới kết thúc như một mẻ lưới, và Chúa sẽ chọn lọc cá tốt, loại bỏ cá xấu.

Nhờ bí tích Thanh Tẩy, chúng ta đã chọn Chúa là lẽ sống và là gia nghiệp của đời mình. Sự chọn lựa này không chỉ dừng lại ở ngôn từ phát biểu, cũng không phải chỉ được thực hiện lúc lãnh nhận bí tích Thanh Tẩy, nhưng phải được minh chứng qua đời sống mỗi ngày của chúng ta, thể hiện qua lời nói, tư tưởng và hành động.

Đức tin là viên ngọc quý, là kho tàng mà chúng ta phải đánh đổi bằng biết bao cố gắng nỗ lực để giữ gìn. Chúng ta hãy dành cho Chúa một vị trí ưu tiên trong đời chúng ta, vì một khi có Ngài trong trái tim và tâm hồn, chúng ta sẽ được Chúa ban mọi điều cần thiết cho cuộc sống.

“Am hiểu tự hào vì mình biết quá nhiều; khôn ngoan nhún nhường rằng mình chỉ biết đến thế” (Knowledge is proud that it knows so much; wisdom is humble that it knows no more). (William Cowper -Từ điển danh ngôn Việt Nam).

Về mục lục

TIỀN NHIỀU ĐỂ LÀM GÌ?

Lm.Jos Tạ Duy Tuyền

Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng dân chúng rằng: “Nước trời giống như kho tàng chôn giấu trong ruộng, người kia tìm được, vội chôn vùi xuống, vui mừng trở về bán tất cả những gì anh có mà mua thửa ruộng ấy. Nước trời cũng giống như người buôn nọ đi tìm ngọc quý. Tìm được một viên ngọc quý, anh về bán mọi của cải mà mua viên ngọc ấy.

{“Nước trời lại giống như lưới thả dưới biển, bắt được mọi thứ cá. Lưới đầy, người ta kéo lên bãi, rồi ngồi đó mà lựa chọn: cá tốt thì bỏ vào giỏ, còn cá xấu thì ném ra ngoài. Trong ngày tận thế cũng vậy: các thiên thần sẽ đến mà tách biệt kẻ dữ ra khỏi người lành, rồi ném những kẻ dữ vào lò lửa, ở đó sẽ phải khóc lóc và nghiến răng. Các ngươi có hiểu những điều đó không?” Họ thưa rằng: “Có”.

Người liền bảo họ: “Bởi thế, những thầy thông giáo am tường về Nước trời cũng giống như chủ nhà kia, hay lợi dụng những cái mới, cũ trong kho mình

“Tiền nhiều để làm gì?”

Trong vụ tranh chấp tài sản và cuộc ly hôn nghìn tỷ của vợ chồng “vua cà phê” Trung Nguyên đã thu hút sự chú ý của công chúng rất nhiều. Một trong những câu nói được quan tâm nhất của ông Đặng Lê Nguyên Vũ tại phiên tòa là: “Tiền nhiều để làm gì, để hôm nay phải ngồi thế này” đã trở thành chủ đề “gây bão” khiến nhiều người đau đáu, suy ngẫm tìm câu trả lời. Và hôm nay chúng ta có thể tổng hợp lại rất nhiều quan điểm, cách nhìn nhận riêng về câu hỏi “siêu hot” này!
– Khi tôi còn trẻ tôi thường nghĩ tiền là một thứ quan trọng nhất trong cuộc sống. Và giờ khi về già, tôi biết điều đó vân luôn đúng.

Có tiền hô mưa gọi gió, không tiền mưa gió dội vào nhà

–       Sống trên đời phải có tiền mới làm phiền được người khác
–       Tiền không là gì cả…nhưng không có nó ta chẳng là gì cả!!!
–       Đối với tôi, việc anh giàu hay nghèo không quan trọng, miễn là… anh có tiền

Tiền đi có nhớ ví không
Ví thì há miệng ngóng trông tiền về
Tiền đi chẳng giữ lời thề
Đi rồi đi mãi có về nữa đâu.

Tiền là cần thiết nhưng có khi vì tiền mà mất tất cả. Mất gia đình. Mất nhân phẩm và mất cả hạnh phúc. Đồng tiền luôn là con dao 2 lưỡi. Nó có thể mang lại bình yên nhưng cũng có thể vì nó mà gặp biết bao thị phi.

Vì thế, cuộc sống không ngừng đòi hỏi chúng ta chọn lựa. Chọn lựa để có cuộc sống tốt hơn, hạnh phúc hơn. Có chọn lựa là có khước từ, có loại bỏ. Và chọn lựa nào cũng đòi hỏi hy sinh. Kẻ bắt cá hai tay vẫn luôn là người thua thiệt nhiều nhất. Vì không ai có thể 2 tay bắt 2 con cá, mà phải chấp nhận chọn một con để rồi dùng cả nghị lực và đôi tay mà nắm bắt con cá trong tầm tay.

Hôm nay, Chúa đòi hỏi các môn đệ phải dứt khoát chọn Chúa hay tiền bạc. Nếu chọn Chúa thì phải can đảm : “Hãy đi bán tất cả gia tài, rồi đến theo Ta”. Hoặc là ở lại với của cải vật chất, tiện nghi sung túc, hoặc là theo Đức Kitô với hai bàn tay trắng, nghèo nàn thiếu thốn. Quả là một đòi hỏi gắt gao!

Từ chọn lựa tiền hay chọn Chúa sẽ dẫn tới một đòi hỏi quyết liệt cho đời sống đức tin của chúng ta. Chúa đòi hỏi chúng ta phải dứt khoát: “Không ai có thể làm tôi hai chủ” và trong sách Khải Huyền, Chúa cũng nói với chúng ta rằng: “Thà ngươi thật nóng, thà ngươi thật lạnh, nếu người không nóng không lạnh, nhưng cứ dở dở ương ương, ta sẽ mửa ngươi ra khỏi miệng Ta.”

Của cải là thứ không thể thiếu khi còn ở trần gian nhưng ham mê nó lại là một tai hại: Tai hại vì nó dễ làm cho con người vô cảm và ích kỷ, không biết đến lòng nhân ái, như ngươi giàu có trong Phúc Âm đối xử tệ với Lazarô nghèo khó. Tai hại vì nó dẫn đưa ta đến chỗ làm nô lệ cho nó, quên sĩ diện và có thể phạm tội ác, như Giuda bán Thầy vì mê 30 đồng bạc. Tai hại vì nó dẫn đưa ta đến chỗ ham hưởng khoái lạc vật chất và không kịp ăn năn như người phú hộ trong dụ ngôn Lagiaro.

Của cải là phương tiện Chúa ban để cải thiện đời sống cho tốt và hạnh phúc hơn, nên tự nó là tốt. Đó là hồng ân của Chúa. Người có tiền cần phải biết tạ ơn vì Chúa đã ban cho chúng ta lương thực hàng ngày cùng những phương tiện chính đáng cho cuộc sống hạnh phúc hơn. Của cải chỉ trở nên xấu khi ta quá mê nó, biến nó thành ông chủ và coi nó hơn Thiên Chúa. Biết kiếm tiền bằng làm ăn chân chính và biết dùng của cải như là phương tiện thì đồng tiền là đầy tớ tốt, nhưng nếu kiếm tiền bằng sự gian dối và coi nó như là cứu cánh để bán rẻ nhân phẩm như các cô hoa hậu bán diêm 700 triệu một đêm thì có tiền nhưng nỗi nhục cũng rất lớn.

Ước gì lời cam kết ngày Rửa Tội là chết cho tội và sống cho Chúa luôn mãi là chọn lựa đến cùng của người ky-tô hữu chúng ta. Xin Chúa giúp sức để chúng ta vượt qua sự yếu hèn và bản tính ham mê danh lợi thú để sống trung thành với Chúa. Xin Chúa ban thêm sức mạnh để chúng ta được theo Chúa trọn vẹn suốt đời con. Amen!

Về mục lục

KHO BÁU NƯỚC TRỜI

Jorathe Nắng Tím

Sống là lựa chọn, bởi con người không thể sống mà không lựa chọn, khi đứng trước nhiều khả thể, nhiều đối tượng, nhiều phương hướng, và chọn lựa chính là khả năng quyết định hạnh phúc hay bất hạnh của đời mình.

Chàng và Nàng trong chương trình tivi “Bạn muốn hẹn hò” luôn được MC Quyền Linh, Cát Tường hoặc Nam Thư đặt câu hỏi: “Thế nào là mẫu người vợ hay chồng lý tưởng của bạn?” và ai nấy đều say sưa mô tả mẫu người lý tưởng của mình như một kho tàng qúy báu phải tìm cho kỳ được.

Nhưng không phải ai cũng có khả năng biết và đánh giá cái gì hay, cái gì dở, người nào xấu, người nào tốt. Bằng chứng là bao nhiêu hôn nhân đã đổ vỡ, bao nhiêu cuộc sống chung đã đứt gánh giữa đường đời, và người trong cuộc chỉ còn biết thẫn thờ thở than: Tôi lầm! Nếu biết thế, tôi đã không cưới nàng! Biết vậy, tôi đã chẳng nhận lời cầu hôn!

Nếu hành trình cuộc đời ít nhiều đã cho chúng ta kinh nghiệm xương máu của những lần chọn sai, lựa lầm, quyết định không đúng, thì hành trình đức tin cũng đòi chúng ta phải khôn ngoan để biết đâu là kho tàng qúy giá phải chọn, và đường nào là đường tốt nhất phải đi.

Sách Các Vua đã kể lại câu chuyện vua Salômôn được thị kiến Thiên Chúa trong giấc mộng, khi Ngài nói với ông: “Ngươi cứ xin đi, Ta sẽ ban cho ”(1 V 3,5). Ngài muốn ban cho vua điều qúy giá nhất vua muốn xin, và sẵn sàng ban cho vua kho tàng vua muốn có. Và vua đã thân thưa cùng Chúa: “Xin ban cho tôi tớ Chúa đây một tâm hồn biết lắng nghe, để cai trị dân Chúa và phân biệt phải trái” (1 V 3,9), vì vua biết trách nhiệm làm vua của dân Chúa sẽ rất nặng nề, và “Chúa hài lòng vì vua Salômôn đã xin điều đó” (1 V 3,10).

Với một tâm hồn biết lắng nghe, vua sẽ lắng nghe dân và lắng nghe Thiên Chúa. Nhờ thế vua sẽ nhận ra điều phải trái, để hoàn thành tốt đẹp sứ vụ cai trị dân như ý Chúa muốn. Và triều đại của vua Salômôn đã là triều đại huy hoàng, vì “Thiên Chúa đã cho vua được dồi dào khôn ngoan, thông thạo, và một trái tim bao la như cát ngoài bãi biển. Sự khôn ngoan của vua Salômôn trổi vượt hơn sự khôn ngoan của tất cả mọi người” (1 V 5,9-10).

Tin Mừng Mátthêu đã ghi lại dụ ngôn “kho báu và ngọc qúy” được kể từ miệng Đức Giêsu. Trong dụ ngôn này, Đức Giêsu ca ngợi sự khôn ngoan của người kia khi “biết có kho báu chôn giấu trong ruộng”. Ông liền “chôn giấu lại, rồi vui mừng đi bán tất cả những gì mình có mà mua thửa ruộng ấy” (Mt 13,44); cũng như người thương gia khôn ngoan đi tìm ngọc đẹp, khi “tìm được một viên ngọc qúy, ông ta ra đi, bán tất cả những gì mình có mà mua viên ngọc ấy” (Mt 13,45). Và Ngài kết luận: Nước Trời chính là kho báu, và viên ngọc qúy ấy .

Như thế Thiên Chúa đã mặc khải cho chúng ta biết kho tàng qúy báu mà chúng ta phải tìm kiếm và chiếm hữu cho kỳ được chính là “trở nên giống Đức Giêsu”, như thánh Phaolô đã viết trong thư gửi giáo đoàn Rôma: “Vì những ai Thiên Chúa đã biết từ trước, thì Người đã tiền định cho họ nên đồng hình đồng dạng với Con của Người, để Con của Người làm trưởng tử giữa một đàn em đông đúc” (Rm 8,29), để những người em này được nên công chính và được hưởng phúc vinh quang (x. Rm 8,30) .

Và lậy Chúa, trên đường đời chúng con đi, xin ban cho tôi tớ Chúa ơn khôn ngoan để “hết lòng hết dạ kiếm tìm Người” (Tv 116,2).

Về mục lục

MỘT VƯƠNG QUỐC KỲ LẠ

Lm Giuse Hoàng Kim Toan

Nói đến một vương quốc hùng mạnh, người ta thường nghĩ đến một vương quốc giàu tiềm lực kinh tế, chiếm nhiều đất đai, sức mạnh của vũ khí, sở hữu hạt nhân… Vậy mà có một vương quốc lại xây dựng bằng sự hiền lành, khiêm nhường, những gì nhỏ bé bằng tinh yêu. Đó là một vương quốc Nước Trời, một vương quốc kỳ lạ.

Một vương quốc hùng mạnh, người đời cho rằng, đó là một nước có thể áp đặt ý chí của mình trên các quốc gia khác. Chúa Giêsu đến loan báo về một Nước Trời là một nước thực thi những gì khiêm tốn, phục vụ trong yêu thương. Một nguyên tắc để sống, gieo lòng nhân ái gặt lại lòng nhân từ, Chúa Giêsu dạy: “Ai cho một trong những kẻ bé nhỏ này uống, dù chỉ một chén nước lã thôi, vì kẻ ấy là môn đệ của Thầy, thì Thầy bảo thật anh em, người đó sẽ không mất phần thưởng đâu.” (Mt 10, 42)

Một quốc gia hùng mạnh cần có nhiều vũ khí, tài lực, hạt nhân, để sẵn sàng chinh phạt các quốc gia lân cận. Một vương quốc kỳ lạ, không áp dụng như thế! Chúa Giêsu rao giảng về Nước Trời cần được xây dựng trên nền tảng: “Yêu thương kẻ thù và cầu nguyện cho kẻ bách hại mình” (Mt 5, 44).Con đường tuy nhỏ bé, nhưng rất khó thực hiện. Nguyên tắc không thỏa hiệp với cái ác, lấy cái ác chống lại cái ác, mà luôn lấy công bình, bác ái, làm phương cách xây dựng hòa bình. Con đường này đòi hỏi nhiều hy sinh, có khi chịu nhiều bắt bớ, tù đày và nguy cơ bị giết.

Một vương quốc theo thế gian, nuôi dưỡng lòng thù hận, giáo dục lòng yêu nước bằng căm thù, xâm lấn, tiêu diệt. Trong lòng người nhiễm lòng hận thù, nuôi dưỡng những đố kỵ, ghen ghét. Tấn công bằng gièm pha, tìm kẽ hở, cài bẫy, dùng cái xấu gán ghép hoặc phóng đại để tiêu diệt kẻ thù, người không ưa thích. Chúa Giêsu lại dạy “Hãy có lòng nhân từ” (Lc 6, 36) sống khoan dung, đón nhận, tha thứ để xây dựng Nước Trời. Trên thập giá Người biểu lộ quyền năng của tình yêu là tha thứ, như lời sách tiên tri Mikha đã loan báo: “Với ta, Người lại chạnh thương lần nữa, mà dẫm lên các tội ác của ta. Mọi lỗi lầm của ta, Người sẽ quăng chìm đáy biển!” (Mk 7, 19)

Những hạt bé nhỏ, nhưng thực sự không nhỏ khi lớn lên. Lòng nhẫn nại, sự hy sinh, loại trừ ích kỷ nhỏ nhen. Giữ được lời nói, không xách mé, không gièm pha, không ghen ghét… Rất nhiều những hạt nhỏ mỗi ngày. Chăm sóc những hạt nhỏ lớn lên, cho tình yêu thương có chỗ đậu, cho nhiều người sống bên được bình an, tìm thấy niềm vui trong tình bạn, tình thân, tình làng nghĩa xóm.

Dụ ngôn hạt cải thật bé nhỏ, khi lớn lên chim trời đến đậu, nương nhờ (Mt 13, 44 – 52).

Chúa dạy từ những gì nhỏ bé nhất trong đời sống, hãy làm với tất cả tình yêu, sống cuộc đời đầy ý nghĩa và luôn dâng lời tạ ơn.

Về mục lục

TÌM KIẾM KHO BÁU

Maria. Phạm Anh

Nước Trời là một thực tại thiêng liêng vượt quá tầm hiểu biết của con người, nên con người không thể hiểu nếu không có ai vén mở cho. Chính Đức Giêsu, Đấng từ Trời mà đến đã mặc khải cho chúng ta về Nước Trời qua dụ ngôn “Kho báu và ngọc quý”. Liệu rằng, Nước Trời là kho báu và ngọc quý là những thứ vật chất mà chúng ta hằng ngày vẫn phải lao nhọc, vất vả để có được, nhằm trang trải cuộc sống mưu sinh? Nếu vậy, ai càng giàu thì càng có được Nước Trời hay sao? Hay kho báu Nước Trời ấy là gì, để rồi người nông dân và người thương gia “vui mừng đi bán tất cả những gì mình có mà mua” ( Mt 13, 44.45)? Làm sao chúng ta có thể tìm kiếm kho báu ấy, và khi thấy thì có thể giữ lấy?

Khi nói đến kho báu, chúng ta nghĩ ngay tới trong đó chứa đầy vàng bạc, châu báu, là những thứ chúng ta có thể nhìn thấy, sờ thấy, cân đo, đong đếm được. Còn Nước Trời, có ai đụng chạm được? Thế mà Chúa Giêsu đã ví Nước Trời như chuyện kho báu chôn trong ruộng, phải chăng Nước Trời không có thật, chỉ là ảo tưởng? Đã bao giờ chúng ta đặt câu hỏi thắc mắc về những người sống đời thánh hiến, tại sao cuộc sống thật đẹp, gia đình giàu sang, nghề nghiệp ổn định, xinh đẹp, thậm chí rất nổi tiếng, … nhưng lại từ bỏ tất cả để đi tu? Chẳng hạn như Thánh Têrêsa Avila, Têrêsa Hài Đồng Giêsu, Đức cha Lambert de la Motte,… Hay điển hình là Thánh Phanxico Assisi, ngài là một người trong gia đình thuộc giới thượng lưu, một ngày kia ngài đã từ bỏ tất cả, cởi bỏ cả quần áo, trả lại cho cha mẹ để sống cuộc đời ẩn dật. Thật kỳ lạ! Người đời bảo rằng họ “ngớ ngẩn”, nhưng thực ra họ thật khôn ngoan. Bởi vì, họ đã tìm kiếm được kho báu thật là hạnh phúc nên họ đã đánh đổi tất cả để chiếm lấy. Kho báu ấy chính là Đức Giêsu Kitô. Thánh Phaolô đã khẳng định: “ Những gì xưa kia tôi cho là có lợi, thì nay, vì Đức Kitô, tôi cho là thiệt thòi. Hơn nữa, tôi coi tất cả mọi sự là thiệt thòi, so với một mối lợi tuyệt vời là được biết Đức Kitô Giêsu, Chúa của tôi. Vì Người, tôi đành mất hết, và tôi coi tất cả như rác, để được Đức Kitô và được kết hợp với Người” (Pl 3, 7-9). Và ý định của Thiên Chúa Cha là chúng ta được nên đồng hình đồng dạng cùng với Con của Người (x. Rm 8, 29).

Vậy làm sao chúng ta có thể nên đồng hình đồng dạng với Đức Kitô, bởi Người là Con Một Thiên Chúa trong khi chúng ta vẫn là những con người đầy yếu đuối? Giống như vua Sa-lô-môn, ông không xin cho được sống lâu hay giàu sang phú quý, nhưng ông xin cho được khôn ngoan để nhận biết đường lối của Thiên Chúa. Nếu chúng ta cũng bắt chước như vua Sa-lô-môn, chắc chắn Thiên Chúa cũng rất hài lòng. Vậy chúng ta cứ can đảm chạy đến với Chúa và nài xin Ngài. Xin cho chúng ta được ơn hiểu biết về Ngài, biết thánh ý của Ngài đang muốn thực hiện trên cuộc đời của chúng ta. Bởi càng hiểu biết càng thêm lòng yêu mến, để mỗi ngày chúng ta được nên giống Chúa hơn. Tiếp theo, chính Chúa Giêsu đã dạy chúng ta: “hãy đi bán tất cả những gì mình có để mua lấy Nước Trời” (x Mt 13, 44.45). Vậy chúng ta có những gì? Chúng ta có ơn Chúa ban, lòng bác ái, sức khỏe, thời gian, những khả năng nghiệp vụ, vật chất, lời cầu nguyện,… Chúng ta có rất nhiều, đặc biệt là chính con người của chúng ta trở nên tình yêu và trao ban tình yêu. Mẹ Têrêsa Calcutta đã nói: không ai nghèo đến nỗi không có cái để cho. Chúng ta có rất nhiều thứ, vậy có gì ngăn cản mà chúng ta không dùng những thứ ấy ở trần gian này mà mua lấy Nước Trời ngay ở hiện tại! Chẳng hạn, chúng ta hãy đi bước trước đến với tha nhân để giúp đỡ, hỏi thăm, chia sẻ. Trong nghiệp vụ, chúng ta hãy làm với hết khả năng của chúng ta, nông dân thì ra sức làm sản sinh vụ mùa tốt, bác sĩ đem hết nhiệt huyết để cứu chữa người bệnh, … Theo kinh nghiệm của các vị truyền giáo, chúng ta không có nhiều của cải để cho, nhưng cái chúng ta có chính là Đức Kitô và chỉ đến để hiện diện với họ là được. Khi chúng ta càng cho đi, chúng ta càng cảm nhận rõ hơn về sự hiện diện của Thiên Chúa đang sống cùng với và sống chúng ta. Như vậy, chúng ta có thể mua được Nước Trời rồi!

Lạy Chúa Giêsu, con thật hạnh phúc khi đã khám phá ra kho báu Nước Trời là chính Chúa, là được trở nên đồng hình đồng dạng với Ngài. Xin chúa cho con biết dùng cả đời sống con để mua được kho báu ấy, là biết dùng những hồng ân Chúa ban để không ngừng kiếm tìm Chúa, qua cầu nguyện, qua cuộc sống, qua những người anh chị em mà con được gặp gỡ. Khi con đã tìm thấy kho báu ấy, xin cho con cũng biết làm cho anh chị em con cũng tìm thấy kho báu ấy là chính Chúa. Amen.

Về mục lục

NGỌC QUÍ

Lm Vũđình Tường

Ba dụ ngôn; dụ ngôn thứ nhất liên quan đến lùng tìm vật quí. dụ ngôn thứ hai liên quan đến viên ngọc quí và dụ ngôn cuối liên quan đến lưới cá, tất cả đều rất ngắn, chỉ có vài câu. Dụ ngôn lưới cá dài nhất cũng chỉ có 4 câu. Nhìn thoáng qua thì hình như cả ba dụ ngôn đều rời rạc, không liên quan gì đến nhau. Xét kĩ hơn về phương diện hành xử trong việc trao đổi thì cả ba dụ ngôn có nhiều điểm chung. Thứ nhất là liên quan đến vấn đề tìm, kiếm, tìm thấy, thu xếp bán tất cả để mua vật quí tìm được. Thứ hai liên quan đến kiến thức cần thiết để biết đó là viên ngọc thật quí hiếm, hay viên ngọc thường. Thứ ba liên quan đến việc quyết tâm, bằng mọi cách, mua cho bằng được điều ước mong. Cuối đến là công việc cần thiết phải làm để mua viên ngọc. Hành động tìm kiếm, mua bán, đổi chác có nhiều điểm chung. Chẳng hạn như chúng đều đòi hỏi tinh thần mạo hiểm. Chúng đòi hỏi thời gian tìm kiếm, mò mẫm. Tìm được chúng đòi hỏi nghệ thuật thương thuyết, điều đình trong việc buôn bán, đổi chác trong thương trường. Chúng đòi hỏi định lượng khả năng đổi chác và khả năng tài chánh gia đình. Cuối cùng cần phải bảo vệ, giữ kín, việc đang âm thầm thực hiện thành công. Tất cả những việc này đều có niềm vui, hy vọng và ngay cả thất vọng. Việc làm chủ viên ngọc quí đòi hỏi nhiều cố gắng hơn cả. Có được viên ngọc quí thì cần bỏ công sức ra gìn giữ, bảo vệ viên ngọc. Công việc bảo vệ, gìn giữ không phải một thời gian ngắn mà suốt thời gian làm chủ viên ngọc. Vì thế mà cuộc sống, sinh hoạt hàng ngày cần thay đổi cho thích hợp với nhiệm vụ mới.

Đức Kitô ám chỉ viên ngọc quí trong dụ ngôn chính là Đức Tin, tin vào Đức kitô. Là viên ngọc hiếm quí, nên cần gìn giữ đức tin với tất cả khả năng. Đức tin thay đổi cuộc sống trước kia. Khi chưa có đức tin sống khác; sau khi tin vào Đức Kitô cuộc sống mới bắt đầu, thay đổi bắt nguồn từ trong tâm hồn, thay đổi cách suy nghĩ, thay đổi lời nói, thay đổi việc làm, thay đổi cách đối xử với tha nhân, thay đổi cách cầu nguyện. Như thế toàn thể con người thay đổi để trở thành con người mới. Việc thay đổi cuộc sống dẫn đến việc chọn lựa lối sống cách nào cho phù hợp với giáo huấn của Đức Kitô. Chọn loại bỏ những gì trái nghịch yêu thương, trái nghịch tha thứ. Những chọn lựa này làm cho dụ ngôn lưới cá trở nên thực hơn, gần gũi hơn, liên quan đến cách sống của Kitô hữu. Từ bỏ lối sống cũ để đón nhận lối sống mới là việc cần làm, và là việc quan trọng hơn cả. Loại bỏ những gì làm hại sống, gây đau thương, lo lắng cho thân nhân và đau khổ cho tha nhân đòi quyết tâm, cố gắng, dứt khoát từ bỏ. Từ bỏ những gì xã hội yêu thích, đón nhận đức tin Kitô chính là hành động khôn ngoan. Thánh Phaolô trong thư cho tín hữu thành Philiphê viết: ‘Những gì xưa kia tôi cho là có lợi, thì nay, vì Đức Kitô, tôi cho là thiệt thòi. hơn nữa, tôi coi tất cả mọi sự là thiệt thòi, so với mối lợi tuyệt vời, là được biết Đức Kitô, Chúa của tôi. Vì Người, tôi đành mất hết, và tôi coi tất cả như rác, để được Đức Kitô’ Pl. 3, 7-8.

Từ bỏ tất cả để tin theo Đức Kitô là có tất cả bởi tất cả mọi sự trên đời đều qua đi. Lòng mến, tình yêu dành Cho Đức Kitô không bao giờ qua đi. Bán mọi sự để mua thửa ruộng có ngọc quí là điều có thể làm được, nhưng mua đức tin thì không thể, bởi không có người bán, và cũng không ai có để bán. Đức Kitô là Đấng duy nhất ban cho niềm tin tuyệt hảo đó. Không gì trên đời có thể so sánh với tình yêu Chúa dành cho Kitô hữu. Đáp lại tình yêu tuyệt vời Chúa trao, thì con tim Kitô hữu, dù bất toàn, cũng là món quà duy nhất ta có để đáp lại tình Chúa. Dùng tình yêu đáp trả tình yêu là điều Kitô hữu có khả năng làm; được khuyến khích làm. Ngoài ra ta không còn gì tốt hơn để đền đáp tình Chúa yêu ta. Những ai thành tâm đón Đức Kitô vào lòng mình, Đức Kitô sẽ ban cho đức tin. Đây là món quà quí, Đức Kitô tặng không cho những ai yêu mến Ngài. Như thế dụ ngôn nói bán tất cả mọi sự để mua viên ngọc quí là ngụ í nói đến con người từ bỏ tất cả để tin theo Đức Kitô. Nói cách khác dụ ngôn muốn nói đến đức tin Đức Kitô trao ban có giá trị hơn tất cả mọi sự ta có. Thánh Matthêu cgi lại điều Đức Kitô giáo huấn. ‘Kho tàng của anh em ở đâu, thì lòng anh em ở đó’ Mat 6, 21. Cần bảo vệ đức tin hết khả năng, hết tâm tình. Càng dành nhiều thời giờ cho đức tin, bạn sẽ nhận được nhiều niềm vui nước trời. Chúng ta cầu xin biết xét tấm lòng của ta mỗi ngày để biết kho tàng của ta ở đâu.

Về mục lục

CHỌN LỰA VÀ QUYẾT ĐỊNH

Lm Giuse Nguyễn Hữu An

Tin Mừng hai Chúa Nhật vừa qua, Chúa Giêsu giáo huấn về mầu nhiệm Nước Trời qua các dụ ngôn : Người Gieo Giống, Cỏ Lùng, Hạt Cải, Nắm Men.

Tin Mừng hôm nay Chúa Giêsu tiếp tục giáo huấn qua dụ ngôn Kho Báu và Viên Ngọc Quí.

Cả hai người trong dụ ngôn tìm thấy kho báu và viên ngọc đều vui mừng trở về bán hết gia tài để mua. Không thấy họ có dấu hiệu tiếc nuối, chần chừ hay so đo. Họ quyết định thật nhanh với một tâm hồn thanh thản và vui sướng. Phản ứng của hai ông cho thấy việc từ bỏ, dứt khoát với những gì mình đang có là việc phải làm sau khi khám phá và hiểu được cái giá trị mình sắp có.

Dụ ngôn “Kho báu chôn trong ruộng” và “Viên ngọc quí” diễn tả sự cao trọng, sự vô giá của Nước Trời, không có cái gì, không có vàng bạc hay tài năng nào sánh được. “Kho báu” và ‘Viên ngọc quý” ở đây là chính Đức Giêsu Kitô, Ngài là đối tượng lớn nhất, là niềm vui, là hạnh phúc để mỗi người tìm kiếm và sở hữu. Không có gì đẹp hơn là tìm biết Đức Kitô. Có Ngài, là có tất cả! Đó là xác tín và là lựa chọn dấn thân trọn vẹn, dứt khoát để có được “Điều Cao Quí” như kinh nghiệm của chính thánh Phaolô : “Những gì xưa kia tôi cho là có lợi, thì nay, vì Đức Kitô, tôi cho là thiệt thòi. Hơn nữa, tôi coi tất cả mọi sự là thiệt thòi, so với mối lợi tuyệt vời, là được biết Đức Kitô Giêsu, Chúa của tôi. Vì Người, tôi đành mất hết, và tôi coi tất cả như rác, để được Đức Kitô và được kết hợp với Người” (Phil 3,7-8). Nói theo ngôn ngữ của thánh Phaolô trong bài đọc 2: trong Người, chúng ta “những người theo dự định của Chúa, được kêu gọi nên thánh”, trở nên giống với hình ảnh Chúa Con, trở nên giống Đức Kitô. Như thế, lời mời gọi nên thánh chính là trở nên giống Đức Kitô, sống theo Đức Kitô, là đạt đến Nước Trời. Muốn đạt đến cùng đích ấy, cả hai dụ ngôn đều đề nghị người nghe chọn lựa sự nghèo khó như được nói trong (Mt 5,3): “Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó”, khi lặp đi lặp lại: “bán tất cả những gì mình có” (cc.44.46). Kho báu và viên ngọc quý, như thế, chính là kinh nghiệm về tình yêu của Thiên Chúa “Nước Trời là của họ”. Kinh nghiệm đó tạo nên niềm vui sâu xa trong tâm hồn. “Kho tàng anh ở đâu thì lòng trí anh ở đó” (Mt 6,20).

Tính chất cao quý có giá trị tối hậu mang lại hạnh phúc và ý nghĩa cho cuộc đời đã được các bài đọc Sách Thánh hôm nay làm nổi bật bằng cách đưa ra những so sánh ví von. Cao quý như sự khôn ngoan được vua Salômon coi trọng hơn phúc lộc thọ của ngai vàng (bài đọc 1). Salômon kế vị Vua cha là Đavít. Salômon nhận rõ mình “trẻ người non dạ” và những hạn chế của bản thân trước trọng trách làm vua. Salômon được Thiên Chúa yêu thương, ân ban cho ông được quyền xin ơn gì ông cần. Salômon không xin giàu có, không xin vinh quang và cũng không xin trường thọ. Salômon xin ơn khôn ngoan để hướng dẫn dân được tuyển chọn đúng theo đường lối của Chúa. Điều ông xin làm hài lòng Thiên Chúa và ông được nhậm lời. Salômon trở nên một vị vua tài trí bậc nhất trong thiên hạ. Sự khôn ngoan của ông vượt ra khỏi biên giới Israel. Trước ông không ai như ông và sau ông không ai bằng ông. Cao quý như lề luật được Dân Chúa coi trọng tựa Nguồn Sáng dẫn lối (bài đọc 2). Cao quý như “Kho báu chôn trong ruộng” như “Viên ngọc quý”. Nước Trời là một ân ban cao quý Thiên Chúa dành cho mọi kẻ kiếm tìm.

Sau khi đã nhận ra kho báu, người cày ruộng lẫn người buôn ngọc đều đã biết cái gì quan trọng, họ phải chọn lựa và đi đến một quyết định. Là Kitô hữu, môn đệ Chúa Giêsu, chúng ta tìm kiếm cái gì? Chúa Giêsu mời gọi chúng ta phải biết chọn lựa giữa những cám dỗ mời mọc của trần thế: ‘Vì thế, anh em đừng lo lắng tự hỏi: ta sẽ ăn gì, uống gì, hay mặc gì đây? Tất cả những thứ đó dân ngoại vẫn tìm kiếm…Trước hết hãy tìm kiếm Nước Thiên Chúa và đức công chính của Người, còn tất cả những thứ kia, Người sẽ thêm cho.” (Mt 6,31-33).

Sách Giáo lý Công giáo cũng khuyên dạy: ‘Chúa Giêsu kêu gọi mọi người vào Nước Trời qua những bài dụ ngôn của Ngài, nét đặc trưng của việc giảng dạy của Ngài. Qua các dụ ngôn này, Ngài mời người ta tới dự tiệc của Nước Trời, nhưng Ngài cũng đòi hỏi người ta một sự chọn lựa triệt để: để được nước Trời, người ta phải cho tất cả, và lời nói không đủ, còn cần phải có những hành vi” (GLCG # 546).

Nước Trời đòi buộc phải hy sinh, một khi đã khám phá ra, phải bán tất cả những gì mình có. Đây là một chọn lựa dứt khoát, quyết liệt, không dễ dàng. Sự từ bỏ theo Chúa Giêsu chính là thái độ dấn thân vì Nước Trời. Tìm thấy Nước Trời, thấy được giá trị cao quí của Nước Trời, cho nên mới can đảm hy sinh từ bỏ tất cả để có được. Người nông dân bán tất cả để mua cho được mảnh ruộng có kho báu ; vị thương gia bán tất cả tài sản để mua cho bằng được viên ngọc quý là hình ảnh nói lên việc phải dứt khoát chọn lựa Nước Trời.

Người nông dân, vị thương gia đều vui mừng khi tìm được kho báu hay viên ngọc quí. Cũng vậy, thái độ của người đã gặp Chúa, đã khám phá ra Nước Trời trong cuộc sống là thái độ hân hoan vui mừng. Tìm kiếm được niềm vui này mới làm cho con người có khả năng dứt bỏ mọi sự để theo Chúa. Bấy giờ, tất cả những gì trước nay ta cho là quí giá thì mất hết giá trị so với niềm vui mừng có được Thiên Chúa. Có Chúa là có tất cả. Đây là kinh nghiệm không dễ có được một khi thờ ơ không dám lên đường tìm kiếm Chúa và hạnh phúc Nước Trời. Nếu chỉ biết loanh quanh trong việc tìm kiếm của cải trần thế, thú vui xác thịt thì sẽ không bao giờ khám phá được niềm vui Nước Trời, niềm vui trong Chúa.

Tìm kiếm Nước Trời và từ bỏ tất cả để đạt cho bằng được là niềm vui của đời Kitô hữu chính là thái độ chọn lựa khôn ngoan. Trong Chúa mới làm nên ý nghĩa đích thực của đời sống, nơi Chúa mới tìm kiếm được nguồn mạch thỏa mãn mọi nỗi khát khao hạnh phúc.

Hai hình ảnh “kho báu” và “viên ngọc quý” vừa rõ ràng vừa huyền bí. Rõ ràng ở chỗ ai biết gía trị của chúng thì quý hóa, còn huyền bí ở chỗ có nhiều người không biết giá trị tiềm ẩn đó, chính vì vậy mà nhiều người bị lầm. Cũng như người kia có kho báu ở ngay trong thửa ruộng của mình mà không biết, hay người có viên ngọc quý giá kia cũng thế, họ nắm trong tay mà không hay, nên họ đã để vuột mất kho báu và viên ngọc quý.Trong “Ngàn lẻ một đêm” có câu chuyện “Ông già xứ Ba Tư”. Người nông dân có một nông trại rộng lớn, vườn rộng ao sâu, nhiều hoa quả và cá quý. Ông ta nghe lời một vị đạo sĩ nên bán hết ruộng vườn để đi tìm kim cương. Ông lặn lội đi tìm hết nước nầy sang nước khác, nhưng không tìm thấy kim cương đâu cả. Cuối cùng, hết tiền, đói khổ, quần áo rách rưới, cùng đường, ông đâm đầu xuống sông tự tử. Trong khi đó, người mua lại nông trại của ông đã tìm ra một mỏ kim cương khổng lồ ngay trong nông trại đó. Ông già Ba Tư ấy ngồi ngay trên mỏ kim cương, sở hữu mỏ kim cương kia mà không hề hay biết gì.

Điều quan nhất là phải biết khám phá, trong bản thân mình, ai cũng có một kho báu quí giá. Kho báu ấy được Kinh Thánh mạc khải: Con người là “hình ảnh của Thiên Chúa”, được dựng nên “giống Thiên Chúa” (St 1,26.27; 9,6), là “con cái Thiên Chúa” (Lc 20,36; Ga 11,52; Rm 8,14.16.21; Gl 3,26; 1Ga 3,1.2.10), “được thông phần bản tính Thiên Chúa” (2Pr 1,4). Ý thức và xác tín những điều ấy, ta sẽ thấy phẩm giá con người hết sức cao quí. Đó là niềm vui và là hạnh phúc. Phẩm giá ấy cao quí hơn tất cả những gì mà ta có thể có được ở trần gian. Với bản chất cao cả ấy như một chìa khóa, một bí quyết, một nền tảng cần thiết, con người có thể có tất cả, nhất là có hạnh phúc đích thực ở trần gian này, và hạnh phúc vĩnh cửu mà Thiên Chúa dành cho con cái Ngài.

Trong Đức Kitô, sự khôn ngoan Thiên Chúa đã được tỏ bày qua sự yếu đuối nhân loại. Ai chân thành với Đức Kitô sẽ gặp thấy Ngài chính là kho báu. Ai trung thành làm theo lời Đức Kitô sẽ sở hữu trọn vẹn kho báu ấy. Ai nhiệt thành gắn bó với Đức Kitô sẽ được chia sẽ cùng Ngài kho báu hạnh phúc Thiên đàng.

Về mục lục

DẠI MÀ KHÔN

Trầm Thiên Thu

Chắc hẳn ai cũng đã khốn nhiều lần mới có thể nên khôn, vả lại chúng ta chỉ là những phàm nhân yếu đuối. Biết vậy không phải để thất vọng mà để nỗ lực nhiều hơn và tín thác vào Thiên Chúa tuyệt đối. Có thể đã có những lúc chúng ta “khôn nhà, dại chợ” thật đấy, nhưng nhờ vậy mà biết mình bị lừa, và rồi mới khôn ra.

Đời thường còn cần khôn ngoan huống chi tâm linh, đặc biệt hơn bởi vì khôn ngoan còn là một nhân đức. Kinh Thánh xác định: “Khôn ngoan chính là cây sự sống đối với người nào nắm được khôn ngoan. Giữ được khôn ngoan quả là hạnh phúc.” (Cn 3:18) Khôn ngoan còn là loại “trang sức” tuyệt vời: “Sự khôn ngoan làm cho gương mặt con người ngời sáng, và nét cứng cỏi nên dịu dàng.” (Gv 8:1) Làm sao có thể sống khôn ngoan? Kinh Thánh cho biết bí quyết: “Bước đầu của khôn ngoan là kính sợ Đức Chúa, lòng kính sợ Đức Chúa là tuyệt đỉnh của khôn ngoan, mang lại bình an và sức khỏe dồi dào.” (Hc 1:14:18) Sự khôn ngoan thật độc đáo quá chừng!

Phàm điều gì cũng có tính liên đới: khôn ngoan, khiêm nhường và kiêu ngạo. Lạ lùng là cả 3 nhân đức này, theo Việt ngữ, đều bắt đầu bằng mẫu tự K, nhưng đối lập với 2 K – khờ khạo và 2 D – dại dột. Ai khiêm nhường sẽ có khôn ngoan thật, ai kiêu ngạo sẽ có khôn ngoan ảo. Ba mẫu tự K với hai hướng trái ngược nhau. Mẫu tự K cũng kỳ diệu lắm. Ước gì mỗi chúng ta luôn biết tự nhủ và có thể quyết tâm hứa với Chúa: “Dầu hèn mọn và bị người khinh dể, huấn lệnh Ngài, con cũng chẳng quên.” (Tv 119:141) Thế thì tuyệt!

Tuy nhiên, khôn ngoan không liên quan giỏi giang, thông minh hoặc ngu dốt. Người giỏi và thông minh chưa chắc khôn ngoan, và người ngu dốt không hẳn thiếu khôn ngoan. Thánh Faustina (1905-1938) kém cỏi chữ nghĩa nhưng được Chúa Giêsu mặc khải bí quyết nên thánh là “tín thác vào Đức Kitô.” Đúng như Chúa Giêsu đã vui mừng tạ ơn Thiên Chúa Cha: “Lạy Cha là Chúa Tể trời đất, con xin ngợi khen Cha, vì Cha đã giấu không cho bậc khôn ngoan thông thái biết những điều này, nhưng lại mặc khải cho những người bé mọn.” (Mt 11:25; Lc 10:21) Thật vậy, Thánh Teresa Lisieux (Teresa Hài Đồng Giêsu, 1873-1897) học hành chẳng bao nhiêu nhưng lại có “luận án độc đáo” nên được Giáo Hội tôn phong là tiến sĩ, đó là bí quyết nên thánh đơn giản theo “con đường thơ ấu,” tức là nên như trẻ thơ. Và Chị được chọn làm thánh bổn mạng các xứ truyền giáo, bệnh nhân AIDS (SIDA), phi công, người bán hoa, và bệnh nhân. Chỉ ở trong 4 bức tường dòng kín, chẳng đi đâu, thế mà Chị vẫn thông tuệ.

Thánh Anthony Cả phân biệt: “Có những người được gọi là thông minh chỉ vì từ ngữ ấy bị lạm dụng. Người thông minh không phải là người nghiên cứu ngôn từ và tác phẩm của các bậc thông thái thời xưa, nhưng là người có tâm hồn sáng suốt, biết đoán định điều tốt điều xấu; với lòng tri ân Thiên Chúa, họ xa tránh những điều xấu nguy hại cho linh hồn, đồng thời ân cần lưu tâm và thực hiện điều tốt sinh ích cho trần thế.”

Cả nghĩa đen và nghĩa bóng đều có nhiều loại kho tàng, nhưng chắc hẳn khôn ngoan là kho tàng quý giá nhất. Quả thật, sự khôn ngoan rất cần thiết, nhất là đối với những người đang lữ hành giữa trần gian đầy mưu ma chước quỷ này. Vì thế, Chúa Giêsu đã căn dặn: “Anh em phải KHÔN như rắn và ĐƠN SƠ như bồ câu.” (Mt 10:16) Khôn hay Dại cũng còn tùy “tầm nhìn” của mọi người. Người Công giáo có câu vè thế này: “Khôn thế gian làm quan Địa Ngục, dại thế gian làm quan Thiên Đàng.” Cách quan niệm cũng có tầm quan trọng nhất định – Thiên Đàng và Hỏa Ngục ở sát ngay bên, không hề xa xôi…

Sự khôn ngoan luôn được đề cao, dù người đó thuộc bất cứ dân tộc nào. Nhưng khôn ngoan cũng có năm lối, bảy đường. Ở Việt Nam có Nguyễn Bỉnh Khiêm, cụ thản nhiên: “Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ, Người khôn người tìm chốn lao xao.” Ôi chao, mấy ai có được “cái dại” như cụ! Tây phương có văn hào Victor Hugo (Pháp) với cách nhận định: “Sự thận trọng là con trưởng của sự khôn ngoan.” Còn Văn sĩ Robert A. Heinlein (Mỹ) so sánh: “Lòng tốt thiếu sự khôn khéo thì chẳng khác gì cái ác.” Kịch tác gia Menander (Hy Lạp) nói chắc: “Tóc bạc không sinh ra sự khôn ngoan.” Đừng tưởng già mà khôn. Đó là loại triết-lý-sống mà đôi khi cần “ngược” chứ không “xuôi.”

Thời Cựu Ước, Đức Chúa đã hiện ra báo mộng cho vua Salômôn tại Ghíp-ôn: “Ngươi cứ xin đi, Ta sẽ ban cho.” (1 V 3:5) Đúng là hơn cả tuyệt vời, được Chúa “bật đèn xanh” như vậy thì còn gì bằng. Thế nhưng ông không dám xin gì để thỏa mãn chính mình.

Ông khiêm nhường thân thưa: “Chính Ngài đã lấy lòng nhân hậu lớn lao mà xử với tôi tớ Chúa là Đa-vít thân phụ con, như người đã bước đi trước nhan Chúa cách trung thực, công chính, với tâm hồn ngay thẳng. Chúa đã duy trì lòng nhân hậu lớn lao ấy đối với người, khi ban cho người có một đứa con ngồi trên ngai của người hôm nay. Và bây giờ, lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của con, chính Chúa đã đặt tôi tớ Chúa đây lên ngôi kế vị Đa-vít, thân phụ con, mặc dầu con chỉ là một thanh niên bé nhỏ, không biết cầm quyền trị nước. Con lại ở giữa dân mà Chúa đã chọn, một dân đông đúc, đông không kể xiết, cũng không đếm nổi. Xin ban cho tôi tớ Chúa đây một tâm hồn biết lắng nghe để cai trị dân Chúa và phân biệt phải trái; chẳng vậy, nào ai có đủ sức cai trị dân Chúa, một dân quan trọng như thế?” (1 V 3:6-9)

Vua Salômôn thực sự khôn ngoan khi xin ơn khôn ngoan mà không nói rõ là khôn ngoan, chỉ xin “biết lắng nghe” và “biết phân biệt phải trái.” Khéo ghê đi! Biết hai điều đó thì khôn ngoan quá chừng rồi. Và Kinh Thánh cho biết: “Chúa hài lòng vì vua Salômôn đã xin điều đó.” (1 V 3:10) Rõ ràng đức khôn ngoan vô cùng quan trọng.

Vì hài lòng nên Ngài nói với nhà vua: “Bởi vì ngươi đã xin điều đó, ngươi đã không xin cho được sống lâu hay được của cải, cũng không xin cho kẻ thù ngươi phải chết, nhưng đã xin cho được tài phân biệt để xét xử, thì này, Ta làm theo như lời ngươi: Ta ban cho ngươi một tâm hồn khôn ngoan minh mẫn, đến nỗi trước ngươi, chẳng một ai sánh bằng, và sau ngươi, cũng chẳng có ai bì kịp.” (1 V 3:11-12) Ông không chỉ là người khôn ngoan nhất thế gian, mà có thể nói rằng ông cũng là người hạnh phúc nhất đời này. Ước gì mỗi chúng ta cũng biết cầu xin điều có lợi cho người khác để làm hài lòng Thiên Chúa, và chắc chắn chúng ta cũng sẽ được một phần khôn ngoan mà Vua Salômôn đã nhận được từ Thiên Chúa.

Lại cũng rất khôn ngoan khi Thánh Vịnh gia thân thưa: “Lạy Chúa, con đã nói: phần của con là tuân giữ lời Ngài.” (Tv 119:57) Tấm gương này đáng soi lắm. Nghĩa là chúng ta phải “coi trọng luật Chúa truyền ban hơn vàng muôn bạc triệu.” (Tv 119:72) Đó cũng là một dạng dấn thân, quên mình để theo Chúa, đó là khôn ngoan. Nhưng điều đó không dễ thực hiện nếu chúng ta không “tự khó với chính mình.” Đồng thời, còn phải cố gắng để có thể quyết tâm như Thánh Gioan Tẩy Giả: “Người phải nổi bật lên, còn tôi phải lu mờ đi.” (Ga 3:30) Đó là lúc đứng trên đỉnh cao khôn ngoan rồi.

Khôn ngoan chứ không khôn ranh hoặc khôn lỏi. Nghĩa là phải tự khó với chính mình nhưng không khó với người khác, và khiêm nhường cầu xin: “Xin Chúa lấy tình thương mà an ủi, theo lời đã hứa với tôi tớ Ngài đây. Xin chạnh lòng thương cho con được sống, vì luật Ngài làm con vui sướng thoả thuê.” (Tv 119:76-77) Thực sự quyết tâm như vậy rồi mới có thể xác định: “Vì thế, mệnh lệnh Ngài, con yêu quý, quý hơn vàng, hơn cả vàng y. Vì thế, theo mọi huấn lệnh Ngài, con thẳng bước, lòng ghét mọi đường nẻo gian tà. Thánh ý Chúa kỳ diệu lắm thay, nên hồn con tuân giữ. Giải thích lời Ngài là đem lại ánh sáng cho kẻ đơn sơ thông hiểu am tường.” (Tv 119:127-130) Điệp ngữ “vì thế” thật tuyệt vời biết bao!

Là Con Thiên Chúa nhưng Chúa Giêsu đã tự hạ đến tột cùng, thế nên Ngài cũng chỉ thích những người thật lòng khiêm nhường. Trong bài thánh ca Magnificat – Ngợi Khen, Đức Mẹ đã xác định: “Chúa hạ bệ những ai quyền thế, Người nâng cao mọi kẻ khiêm nhường.” (Lc 1:52) Mãi từ ngàn xưa, Cựu Ước cũng đã xác định: “Đức Chúa hạ bệ những ai quyền thế, và đặt kẻ hiền lành ngồi lên thay.” (Hc 10:14) Và vua Na-bu-cô-đô-nô-xo cũng nói rõ về Thiên Chúa: “Người có quyền hạ bệ kẻ quen thói kiêu căng hống hách.” (Đn 4:34)

Ý Chúa huyền nhiệm, quan phòng kỳ diệu, tiền định lạ lùng, chúng ta không thể hiểu thấu. Nhưng về ý định cứu độ của Thiên Chúa, Thánh Phaolô cho biết: “Thiên Chúa làm cho mọi sự đều sinh lợi ích cho những ai yêu mến Người, tức là cho những kẻ được Người kêu gọi theo như ý Người định. Vì những ai Người đã biết từ trước thì Người đã tiền định cho họ nên đồng hình đồng dạng với Con của Người, để Con của Người làm trưởng tử giữa một đàn em đông đúc.” (Rm 8:28-29) Thật tuyệt vời vì chúng ta được Ngài yêu quý và thương xót, được giải thoát khỏi ách tội lỗi nhờ Bửu Huyết Đức Kitô, được phục hồi cương vị làm con, rồi còn được là “tiểu đệ” hoặc “tiểu muội” của Sư Huynh Giêsu nữa. Phàm ngôn không thể nào diễn tả đủ mức niềm hạnh phúc mà chúng ta đang được tận hưởng nhờ sự cao cả của Thiên Chúa.

Đưa ra một chuỗi hệ lụy liên kết với nhau rất lô-gích, Thánh Phaolô cho biết: “Những ai Thiên Chúa đã tiền định thì Người cũng kêu gọi; những ai Người đã kêu gọi thì Người cũng làm cho nên công chính; những ai Người đã làm cho nên công chính thì Người cũng cho hưởng phúc vinh quang.” (Rm 8:30) Được “hưởng phúc vinh quang” tức là được vào Nước Trời, vào Thiên Đàng, nơi chỉ có những con người thực sự khôn ngoan mà thôi. Như người ta thường nói là “sống khôn, chết thiêng” vậy.

Tuy nhiên, muốn vào Nước Trời hay không là quyền tự do của chúng ta, Chúa không hề ép buộc ai, vì Ngài đã ban cho chúng ta quyền tự do, và Ngài luôn tôn trọng quyền đó nơi mỗi chúng ta. Thực sự rất đáng quan ngại về sự tự do đó. Nhưng vì thương xót chúng ta, Ngài không bỏ mặc chúng ta, thế nên Ngài vẫn cảnh báo hoặc động viên, vì Ngài muốn tất cả chúng ta được vào Nước Trời, chứ không muốn ai phải hư mất. Có lẽ vì tôn trọng tự do của chúng ta mà Chúa Giêsu thường sử dụng dụ ngôn và cứ lặp đi lặp lại cách nói này: “Ai có tai thì nghe.” (Mt 11:15; Mt 13:9; Mt 13:43; Mc 4:9; Mc 4:23; Mc 7:16; Lc 8:8; Lc 14:35)

Quả thật, rất cần phải tỉnh thức, tức là phải sống khôn ngoan, biết phân định để có thể chọn lựa điều đúng và có thể trở nên công dân Nước Trời mai sau. Chúa Giêsu đã đưa ra nhiều dụ ngôn để mô tả Nước Trời, đây là ba dụ ngôn ngắn gọn trong số đó:

✠ KHO BÁU: “Nước Trời giống như chuyện kho báu chôn giấu trong ruộng. Có người kia gặp được thì liền chôn giấu lại, rồi vui mừng đi bán tất cả những gì mình có mà mua thửa ruộng ấy.” (Mt 13:44) Dụ ngôn này không khó hiểu, nhưng có cái khó khác. Vấn đề là “bán tất cả những gì mình có” được hay không thuộc quyền tự do của mỗi người. Khó ở chỗ là quyết định “bán” hay không.

✠ NGỌC QUÝ: “Nước Trời lại cũng giống như chuyện một thương gia đi tìm ngọc đẹp. Tìm được một viên ngọc quý, ông ta ra đi, bán tất cả những gì mình có mà mua viên ngọc ấy.” (Mt 13:45-46) Dụ ngôn này cũng không khó hiểu, giống như dụ ngôn “kho báu,” nhưng lại cũng khó vì chúng ta có quyền tự do và có dám “bán tất cả những gì mình có” hay không.

Hầu hết chúng ta không là triệu phú hoặc tỷ phú (theo ngoại tệ, chứ nội tệ thì “tệ” lắm, ngày nay triệu phú có khắp nơi, từ quê ra tỉnh), nhưng tài sản của ai cũng lớn lắm, không dễ dứt bỏ. Tài sản đó là “cái tôi” tồi tệ của mình – tự ái, kiêu ngạo, sĩ diện, hợm hĩnh… nhất là tội lỗi, bởi vì phạm tội có “thú đau thương” độc đáo lắm, như ăn vụng thì ngon miệng vậy. Trái cấm bao giờ cũng ngọt và ngon lắm. Thật vậy, Chúa Giêsu đã nói chắc nịch: “Kho tàng của bạn ở đâu thì lòng bạn ở đó.” (Mt 6:21; Lc 12:34)

✠ CHIẾC LƯỚI: “Nước Trời lại còn giống như chuyện chiếc lưới thả xuống biển, gom được đủ thứ cá. Khi lưới đầy, người ta kéo lên bãi, rồi ngồi nhặt cá tốt cho vào giỏ, còn cá xấu thì vứt ra ngoài. Đến ngày tận thế, cũng sẽ xảy ra như vậy. Các thiên thần sẽ xuất hiện và tách biệt kẻ xấu ra khỏi hàng ngũ người công chính, rồi quăng chúng vào lò lửa. Ở đó, chúng sẽ phải khóc lóc nghiến răng.” (Mt 13:47-50)

Dụ ngôn thứ ba này “mạnh” hơn hai dụ ngôn trên, cũng rõ ràng hơn và “dữ dằn” hơn. Dụ ngôn này tương tự dụ ngôn “Cỏ Lùng.” (Mt 13:24-30) Không ai lại để cá xấu lẫn với cá tốt, chắc chắn họ sẽ loại bỏ cá xấu. Loại rác rưởi thì chỉ bỏ vô nơi có lửa, cứ mặc sức vừa “sưởi” vừa khóc lóc nghiến răng cho… “thỏa chí,” như kiểu người ta nói đùa là “làm việc đền tội cho SƯỚNG.” Ở Hỏa Ngục thì “sướng” nhất rồi. Tha hồ than thở suốt đời mà chẳng ai dỗ dành, chẳng ai làm phiền, hết đường thoát thân, Chúa cũng không cứu nổi, vì đó là quyền tự do và tự chọn. Đúng là khủng khiếp thật!

Ai cũng sợ Hỏa Ngục vì biết nó quá mức khủng khiếp, và đó là nơi có thật hơn cả sự thật. Chúa Giêsu cũng đã mặc khải Hỏa ngục cho vài vị thánh được thị kiến. Chuyện thật chứ không đùa. Chưa đủ lòng mến để có thể ăn năn tội cách trọn thì chí ít cũng vì sợ mà ăn năn tội cách chẳng trọn. Chúa vẫn chấp nhận vì Ngài là Đấng giàu lòng thương xót, không muốn ai phải xa cách Ngài mãi mãi.

Khi nói xong ba dụ ngôn, Chúa Giêsu hỏi các môn đệ: “Anh em có hiểu tất cả những điều ấy không?” Tất cả đều nói “hiểu.” Ngài kết luận: “Bởi vậy, bất cứ kinh sư nào đã được học hỏi về Nước Trời thì cũng giống như chủ nhà kia lấy ra từ trong kho tàng của mình cả cái mới lẫn cái cũ.” (Mt 13:52) Chúng ta đã nghe nói và biết nhiều về Nước Trời, càng nhiều tuổi càng nghe nhiều, phần quyết định thuộc về mỗi người. Ước gì chúng ta đủ can đảm để “bán những gì mình có” để chắc chắn có được tấm “Visa Nước Trời” thì mới thực sự an tâm, cố gắng lữ hành trần gian mà chờ “chuyến bay” khi đến lượt mình.

Ở đời, chưa chắc ai hơn ai trong chuyện Khôn – Dại. Có truyện kể liên quan Kẻ Khùng và Người Ngu thế này…

Hằng ngày, tài xế xe tải giao hàng cho bệnh viện tâm thần. Hôm đó, anh đậu xe bên cạnh một cống nước. Khi rời bệnh viện, anh thấy có một bánh xe bị xì hơi. Anh kích xe tải lên, tháo bánh xì hơi để thay vào đó một bánh xe dự phòng. Lúc gắn bánh xe mới vào, đột nhiên anh làm rơi cả tám chiếc bù lon xuống cống nước, không thể nào vớt những chiếc bù lon ra khỏi ống cống được, anh bắt đầu hoảng hốt vì không biết phải làm sao. Ngay lúc đó, một bệnh nhân đi ngang qua và hỏi: “Sao bác tài có vẻ hốt hoảng vậy?”

Anh tài xế nghĩ thầm: “Tỉnh như mình mà còn không ăn ai, huống gì cái gã điên này.” Muốn gã điên đi cho khuất mắt, tài xế vừa nói vừa thất vọng nhìn gã tâm thần: “Cả tám con ốc rơi xuống cống hết trơn rồi.” Gã bệnh nhân cười và nói: “Chỉ mỗi cái việc đơn giản như vậy mà cũng không có cách nào làm được. Chắc chắn anh sinh ra chỉ làm được cái nghề tài xế xe tải là may lắm rồi.”

Tài xế vừa bực mình vừa ngạc nhiên khi nghe lời nhận xét như vậy từ một gã tâm thần. Rồi gã thản nhiên: “Đây là cái anh có thể làm: Tháo cân đối 4 cái bù lon từ bánh xe cùng bên ra và gắn cân đối vào cái bánh xe này. Rồi lái xe xuống tiệm sửa xe gần nhất và thay những cái bù lon còn thiếu vô. Đơn giản quá mà, phải không?”

Anh tài xế kinh ngạc và cảm kích với giải pháp tuyệt chiêu như vậy. Tài xế hỏi bệnh nhân: “Anh quá giỏi và thông minh như vậy sao lại có mặt ở cái bệnh viện tâm thần này vậy?” Gã tâm thần nhếch mép thản nhiên: “Tôi ở đây bởi vì tôi khùng chứ không phải tôi ngu, anh bạn ạ!”

Lạy Thiên Chúa, nguồn mạch mọi sự thánh thiện, xin giúp con rút được bài học khôn ngoan thực sự từ những sai lầm của con để con có thể biến đổi đúng Thánh Ý Ngài; xin ban cho con sự thông minh tâm linh để biết phân định và tuân giữ luật Ngài đến hơi thở cuối cùng. Xin giúp con biết dại ở đời để nên khôn trước Tôn Nhan Ngài, để con “được hưởng tình thương và ơn cứu độ theo lời hứa của Ngài.” (Tv 119:41) Con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.

Về mục lục

SUY NIỆM CHÚ GIẢI LỜI CHÚA-CHÚA NHẬT 17 TN_A

Lm. Inhaxiô Hồ Thông

Phụng Vụ Lời Chúa của Chúa Nhật XVII Thường Niên Năm A này đề nghị chúng ta suy niệm về đức biện phân.

1V 3: 5,7-12

Trong Bài Đọc I trích từ sách Các Vua quyển thứ nhất, vua Sa-lô-mon cầu xin Thiên Chúa ban cho mình “một tâm hồn biết lắng nghe” để “biết phân phải trái”, nhờ đó vua mới có thể điều hành dân của Chúa cách công minh chính trực. Lời cầu xin của vua làm đẹp lòng Thiên Chúa.

Rm 8: 28-30

Trong đoạn thư gởi tín hữu Rô-ma, thánh Phao-lô nhắc các tín hữu nhớ lại rằng Thiên Chúa tiền định cho họ trở nên đồng hình đồng dạng với Con của Ngài và làm cho mọi sự đều sinh lợi cho những ai yêu mến Ngài.

Mt 13: 44-52

Trong Tin Mừng, Đức Giê-su đòi hỏi chúng ta phải biết nhận ra giá trị khôn sánh của Nước Trời và sẵn sàng hy sinh mọi sự để thủ đắc cho được Nước Trời.

BÀI ĐỌC I (1V 3: 5, 7-12)

Vào năm 970 trước Công Nguyên, vua Sa-lô-mon lên ngôi kế vị cha mình là vua Đa-vít. Lúc đó, vua chỉ là “một thanh niên bé nhỏ”. Theo sử gia Giô-sê-phút, khi lên ngôi, vua ở độ tuổi mười bốn; còn theo truyền thống Kinh Thánh, vua ở độ tuổi mười hai.

Giấc mộng của vua Sa-lô-mon:

Vua đi đến thánh địa Ghíp-ôn, cách Giê-ru-sa-lem khoảng chín cây số về hướng tây-bắc, để dâng hiến lễ lên Thiên Chúa. Vào lúc đó, Đền Thờ Giê-ru-sa-lem chưa được xây dựng. Đêm sau đó vua có một giấc mộng.

Giấc mộng đóng một vai trò quan trọng tại các dân tộc thời xưa. Các Pha-ra-ô Ai-cập và các vua miền Lưỡng Hà Địa được các nhà giải mộng vây quanh. Ở Hy-lạp, các tín đồ ngủ trong các đền thánh với hy vọng là mình nhận được một sứ điệp thần linh trong khi ngủ mơ. Dân Ít-ra-en chắc hẳn cũng đã biết những mặc khải thần linh được truyền đạt trong những giấc mơ. Những dân tộc thời xưa cho chúng ta nhiều ví dụ về điều này. Thật đáng lưu ý rằng trong dân Ít-ra-en, cách thức mặc khải này không còn nữa trong suốt thời kỳ trào lưu ngôn sứ và chỉ tái xuất hiện trong những thế kỷ muộn thời hơn, kỷ nguyên của các sách khải huyền.

Lời cầu xin của vua Sa-lô-mon:

Sa-lô-mon bày tỏ một sự khôn ngoan trước tuổi khi vua cầu xin Chúa ban cho mình “một tâm hồn biết lắng nghe” để “biết biệt phân phải trái”, nhờ đó vua có thể cai trị dân của Thiên Chúa, một dân lớn mạnh như thế.

Như người gặp được kho báu hay một thương gia đi tìm ngọc đẹp của các dụ ngôn của Đức Giê-su trong Tin Mừng hôm nay, vị vua trẻ biết nhận ra những giá trị đích thật. Khi thức dậy, vua hiểu lời báo mộng của Đức Chúa. Từ đó, vua điều hành việc nước một cách khôn ngoan (ít ra trong giai đoạn đầu của triều đại mình). Trong giấc mộng, nếu vua từ chối những phú quý giàu sang, tuy vậy, vua được ban vô số kể.

Tính chất thần học của chuyện tích:

Chuyện tích không có tính chất lịch sử theo nghĩa nhặt. Quả vậy, các nhà biên soạn hai sách Các Vua (qua nhiều giai đoạn biên soạn) trong suốt thời gian làm việc nghiêm túc đã tra cứu những tài liệu viết và đã thu thập những truyền thống miệng, nhưng nỗi bận lòng hàng đầu của họ thuộc trật tự thần học. Chìa khóa của lịch sử Ít-ra-en nằm trong tay Thiên Chúa. Về vấn đề này, chuyện tích về giấc mộng của vua Sa-lô-mon cho thấy hai khía cạnh quan trọng.

Trước tiên, chuyện tích này nhấn mạnh tính chất đặc biệt của vương quyền Ít-ra-en. Vương quyền này thuộc trật tự “ân sủng”. Chúng ta biết rằng dân Thiên Chúa đã từ lâu ghê tởm ý tưởng tôn một người lên làm vua của mình. Đối với họ, chỉ mình Đức Chúa là Vua của họ. Tuy nhiên, những hoàn cảnh lịch sử đã dẫn họ đến thể chế quân chủ ; nhưng thể chế quân chủ này được tín nhiệm, nếu vị quân vương nhận ra mình chỉ là người trung gian giữa Thiên Chúa và dân Ngài. Chúng ta nên lưu ý rằng vua Sa-lô-mon không nói “dân của tôi”, nhưng “dân của Ngài” khi vua ngỏ lời với Thiên Chúa. Về vấn đề này, giấc mộng ở Ghíp-ôn đáp ứng mọi thỏa mãn và mặc lấy tính cách của việc Thiên Chúa trao quyền.

Thứ nữa, những phẩm chất đặc biệt của con vua Đa-vít và vinh quang của triều đại vua hiển nhiên là câu trả lời của Thiên Chúa. Ngay từ ngày đăng quang của vị vua trẻ, Thiên Chúa đã cầm tay của vua để hướng dẫn vận mệnh của vua. Như vậy, khi đọc lại Lịch Sử của dân tộc mình, người thuật chuyện có thể phát hiện ở đây Lịch Sử Thánh.

BÀI ĐỌC II (Rm 8: 28-30)

Đoạn thư này là phần kết của chương 8 thư gởi tín hữu Rô-ma. Phần kết này được kèm theo với bài ca Đức Ái. Đoạn thư này thật sự khó nắm bắt những suy luận thần học về tiền định, ngay từ thời thánh Âu-gút-ti-nô.

Vấn đề tiền định:

Chúng ta phải hiểu những lời này của thánh Phao-lô: “Những ai Người đã biết từ trước, thì Người đã tiền định cho họ nên đồng hình đồng dạng với Đức Ki-tô, Con của Người, để Đức Ki-tô làm trưởng tử giữa một đoàn em đông đúc” như thế nào?

Trước tiên, chúng ta nên đặt đoạn thư này trở lại mạch văn của nó. Trong một cái nhìn khái quát, thánh Phao-lô lấy lại sự phát triển của mình trên sự công chính hóa nhờ đức tin và trên vinh quang của những người được tuyển chọn. Khởi điểm lập luận của thánh nhân là ý định rộng lớn của Thiên Chúa về nhân loại. Từ “ý định” luôn luôn được thánh Phao-lô dùng theo nghĩa phổ quát, không hạn định. Một mặt, vị tông đồ nhấn mạnh việc Thiên Chúa kêu gọi và con người được gọi ; đằng khác, về phía Thiên Chúa, Ngài “biết trước”, còn về phía con người, họ có “ơn gọi” ; giữa Thiên Chúa và con người có “sự tự do”. Cứu cánh của con người là ơn gọi, chứ không là tiền định. Không còn có bất kỳ chỗ nào cho việc tiền định phải chịu kết án cả.

Tình Chúa yêu thương:

Đây là đề tài chủ đạo. Tiếng gọi của Thiên Chúa là tiếng gọi của tình yêu. Những ai đáp trả tiếng gọi của Ngài, tức là “những ai yêu mến Người”, sẽ thấy rằng “Thiên Chúa làm cho mọi sự đều sinh lợi ích cho họ”. Lợi ích hiển nhiên là ơn cứu độ chung cuộc, nhưng chắc chắn cũng là lợi ích tinh thần trong thời hiện tại. Từ “mọi sự”, đối lập với “lợi ích”, chỉ ra những thăng trầm của thế giới, cũng như những gian nan thử thách mà mỗi người phải chịu. Khi hướng dẫn các biến cố, Thiên Chúa muốn cứu độ những ai yêu mến Ngài, đôi khi Ngài dùng những phương cách gây sửng sốt.

Đối với người Do thái, kiểu nói: “Những ai Người đã biết từ trước”, luôn luôn âm vang một tuyển chọn xuất phát từ tình yêu nhưng không của Thiên Chúa. Không phải thánh Phao-lô không biết ý nghĩa thâm sâu của những lời này, nhưng thánh nhân nhấn mạnh rằng sự kiện Thiên Chúa biết từ trước này không là một sự chọn lựa cho bằng cái nhìn biện phân của Thiên Chúa, Đấng qua thời gian nhận ra những ai đáp trả tiếng gọi của Ngài bằng trọn niềm tin của mình.

Nên đồng hình đồng dạng với Con của Ngài:

Một lần nữa, thánh Phao-lô đặt sự lạc quan của mình dựa trên chương thứ nhất của sách Sáng Thế. Ở đây sự ám chỉ thì dễ thấy. Thiên Chúa đã sáng tạo con người theo hình ảnh của Ngài ; người Ki-tô hữu, trở nên con cái của Ngài, được ân sủng nhào nắn, được tiền định trở nên đồng hình đồng dạng với Con của Ngài, như Chúa Con đồng hình đồng dạng với Chúa Cha. Việc hiệp nhất với Đức Ki-tô cho phép “phục hồi hình ảnh nguyên thủy”.

Tiếp đó, thánh Phao-lô trở về khởi điểm của mình (hình thức văn chương bao hàm) ; thánh nhân vạch lại những giai đoạn cứu độ: tiếng gọi của Thiên Chúa đến câu trả lời của con người qua đức tin, ơn công chính hóa đoạn vinh quang. Chúng ta lưu ý rằng thánh Phao-lô đặt vinh quang tương lai vào thời quá khứ: “Người đã cho hưởng vinh quang” để diễn tả một điều chắc chắn. Thời quá khứ diễn tả điều chắc chắn trong tương lai này. Chúng ta gặp thấy một ví dụ khác trong Tin Mừng Mác-cô về việc cầu nguyện, Đức Giê-su nói: “Tất cả những gì anh em cầu xin, anh em cứ tin là mình đã được rồi, thì sẽ được như ý” (Mc 11 : 24).

Chúng ta nên đọc lại đoạn thư này: tiền định được nêu lên trong thư này chính là Thiên Chúa yêu thương chúng ta từ muôn thuở. Chủ đề hy vọng đem lại cung giọng cho toàn bộ chương 8 này: ý định của Thiên Chúa chính là hướng dẫn con người đến vinh quang và cho Con của Ngài trở nên “trưởng tử giữa một đoàn em đông đúc”.

TIN MỪNG (Mt 13: 44-52)

Vào Chúa Nhật này, chúng ta hoàn tất bài diễn từ dài của Đức Giê-su về các dụ ngôn theo Tin Mừng Mát-thêu.

Đoạn Tin Mừng hôm nay thuật lại ba dụ ngôn mới trong đó hai dụ ngôn: kho báu và ngọc quý, có ý nghĩa rất gần nhau, còn dụ ngôn chiếc lưới thì rất gần với dụ ngôn người gieo giống và dụ ngôn cỏ lùng.

Hai dụ ngôn: kho báu và ngọc quý:

Hai dụ ngôn này được phân biệt rất rõ nét với các dụ ngôn trước đó. Các dụ ngôn trước đó liên quan đến lời loan báo về Nước Trời và sự phát triển của nó ; chúng mang tính cách chủ yếu “miêu tả”. Dụ ngôn kho báu, cũng như dụ ngôn ngọc quý, là những “lời khuyến dụ” cá nhân, khẩn trương, đanh thép, nhằm thay đổi đời sống. Nếu chúng ta hiểu rằng Thiên Chúa mời gọi chúng ta vào vương quốc của Ngài và Đức Giê-su là con đường dẫn chúng ta đến đó, lúc đó việc chúng ta kết hiệp với Đức Ki-tô thì ngay tức khắc, trọn vẹn, không thể nào đảo ngược được, và việc chúng ta từ bỏ mọi sự cho sự cốt yếu duy nhất này, là điều dễ hiểu! Với sự hiện của Đức Ki-tô, Nước Trời hiện có mặt ở đây rồi. Kho báu này ở trong tầm tay của chúng ta. Việc từ bỏ mọi sự để có được kho báu này là nguồn mạch của niềm vui lớn lao, niềm vui của sự tự do, niềm vui vì được giải thoát khỏi những điều bất tất.

Dụ ngôn chiếc lưới:

Dụ ngôn chiếc lưới này là dịp cho các môn đệ sống lại những kỷ niệm về nghề ngư phủ xưa kia của mình. Dụ ngôn này lập lại những chủ đề của dụ ngôn người gieo giống và dụ ngôn cỏ lùng. Ngư phủ thả chiếc lưới xuống biển, như người gieo giống gieo hạt giống trên cánh đồng. Lưới dần dần đầy cá, nhưng phải đợi mẻ cá hoàn tất, như người gieo giống chờ đợi mùa thu hoạch để chọn lựa. Các Tông Đồ đã trở thành những người lưới người như lưới cá – và Giáo Hội tiếp nối bước chân của các ngài. Họ phải biết kiên nhẫn hết mực. Số phận đe dọa bọn ác nhân được diễn tả theo cùng những từ ngữ như ở phần kết của dụ ngôn cỏ lùng.

Ở phần kết, thánh Mát-thêu gợi lên một kinh sư trở thành môn đệ của Đức Giê-su. Được hiểu biết Kinh Thánh cách phong phú, người kinh sư biết giá trị của những điều hoàn thiện mà Luật Mới đem đến. Lý tưởng này biểu thị rất rõ lý tưởng của tác giả Tin Mừng Mát-thêu đến mức chúng ta có thể nhận ra ở đây chữ ký của thánh nhân.

Về mục lục

TẤT CẢ LÀ HỒNG ÂN

Lm. Jos DĐH.

Tìm kiếm báu vật, săn tìm tài nguyên quý hiếm, hoàn toàn là có lý, bao lâu người ta còn có cơ hội, thời gian, đúng như tiền nhân vẫn khích lệ: còn nước còn tát. Quan niệm báu vật, tài sản quý, có thể là vật chất, là tri thức, là địa vị xã hội, thực tế một chút là tài sản quý hay hạnh phúc ở trần gian này, rất mông lung, tuy nhiên, mỗi người luôn có tự do để cân nhắc kiếm tìm kho báu cho cuộc đời mình. Ở hoàn cảnh thuận lợi hay không, điều kiện kinh tế giầu nghèo, tri thức hay bình dân, tất cả đều ở trong một bức tranh đẹp, mà Thiên Chúa tô vẽ cho từng người, từng tâm hồn mang một sứ mạng riêng trong Đức Kitô. Chính nhờ khôn ngoan, người ta ý thức mình chỉ là đốm nhỏ trong một bức tranh lộng lẫy của thiên nhiên vũ trụ. Nhờ khôn ngoan, người ta biết chọn lựa bạn tốt, việc làm tốt, và biết dừng đúng lúc, đúng chỗ: không đứng núi này trông núi kia.

Tiền nhân chúng ta nói rằng: con vua thời lại làm vua, con sãi ở chùa quét lá đa. Nhiều người hôm nay đặt ra 3 quan điểm: thứ nhất hậu duệ, thứ nhì quan hệ, thứ ba tiền tệ. Thực tế một chút, đủ gió chong chóng sẽ quay, đủ nắng ấm hoa sẽ nở, đủ tình yêu hạnh phúc đong đầy. Đủ khả năng, đủ kiên nhẫn, đủ quyết tâm, người ta mới thành toàn được, nào ai có thể đi bằng đôi chân của cha mẹ mình, nào ai có thể chắc chắn: cứ da trắng, da đen, hoặc phải là da vàng, thì làm việc gì cũng thành công ? Chính 3 dụ ngôn mà Đức Giêsu đã nói: kho báu, thương gia, và lưới cá, ít nhiều đã cho thấy tất cả là hồng ân, tất cả mọi người đều có cơ hội để có kho báu, có viên ngọc quý, hoặc có mẻ như ý với những cá tốt.

Hình ảnh người nông dân cần cù khôn ngoan tìm thửa đất thích hợp cho việc trồng cấy, người thương gia bỏ số vốn để tìm mua ngọc quý, người chài lưới hy sinh giấc ngủ, đối diện với đêm mưa, đêm lạnh, để mong có thành quả như ý. Người tín hữu theo Đức Kitô, ai cũng dễ dàng nói một cách mạnh mẽ: tất cả là hồng ân, nhưng không phải chỉ là nói, mà mỗi người phải hiểu, phải sống ơn ban, sống sứ vụ riêng của mình. Nói được cần cù bù cù lần, hiểu được khôn chết, dại chết, biết mới sống, hay nói được: đức tin không có việc làm là đức tin chết, (Gc 2, 17) khác hẳn với niềm tin: mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên.

Dù sống trong bậc nông dân, sống trong nghề thương gia, hay trong nghiệp lưới cá, dù là linh mục tu sĩ, là tín hữu ngoan đạo, hoặc ở bậc thông thái đức độ, mỗi người, mỗi ngày, đều phải sống niềm tin Nước Trời với hoàn cảnh, điều kiện, hay ơn ban riêng biệt của mình. Người Nhật có câu: quan hệ tốt, coi như đã hoàn thành tới 70% công việc mình được giao. Người môn đệ của Đức Giêsu, người học trò của Đức Kitô, bậc sống nào, hoàn cảnh nào, cũng cần phải nhận biết tất cả là hồng ân, tất là đều là đối tượng của lòng thương xót Chúa, tất cả được tồn tại trong Thiên Chúa Đấng cứu độ trần gian. Ở đời này, người ta tìm kiếm việc làm, tìm kiếm thành công, tìm kiếm hạnh phúc, ai cũng cần đến sự khôn ngoan, kiên nhẫn, và không ngừng nỗ lực trau dồi học hỏi kinh nghiệm, mới mong đạt tới kết quả tốt nhất.

Ở trong đời sống siêu nhiên, ai cũng được mời gọi ở trong Đức Kitô, qua đó, mỗi người sẽ thấy tất cả là ơn Chúa, tất cả là hồng ân Chúa, tất cả là sự tự do ta đang chọn sống ân tình Chúa ra sao. Có thể ta đang hỏi kho tàng nằm ở đâu, ai bán ngọc quý, hoặc biển hồ nào thuần tuý cá tốt ? Đồng ý rằng con người giới hạn, Chúa không hiện diện cách hữu hình để chỉ ta nơi chôn cất kho tàng, ngọc quý. Nhưng qua đời sống cầu nguyện, qua Giáo hội, mỗi người đừng mặc cảm mình không có chức vị, đừng lo mình thiếu khôn ngoan, ít khả năng, sức khoẻ, nhưng hãy lo mình chưa đủ tài, đủ đức, để nhận lấy chức vị. Nếu người trẻ luôn tự tin về độ nhạy bén, khi tiếp xúc với công nghệ hiện đại, hẳn người lớn cũng có quyền tự hào về kinh nghiệm, vì tất cả là hồng ân, tất cả đều cho ta thành quả tốt nhất, khi đã cố gắng hết mình.

Nơi cuộc sống hiện tại này, có những thứ người ta tìm kiếm, mua bán, trao đổi, hoặc bằng tiền, bằng ngoại tệ, nhưng để có thứ quý báu thật sự, bậc cha mẹ, người thân phải hy sinh kể cả tính mạng, hầu cứu con cháu thoát khỏi lầm đường lạc lối. Giấy thông hành vào Nước Trời, tất cả đều biết đó không phải là bằng cấp đại học, không phải là nhiều tiền lắm của hay công danh chức vị, nhưng là ơn ban, là tình yêu thương, mà mỗi người đã sử dụng như thế nào ? Kho tàng, kho báu, hay viên ngọc, hoặc mẻ lưới đầy cá tốt, bằng mắt thường, bằng trí phán đoán, người ta dễ dàng nhận biết. Nhưng tâm hồn mỗi chúng ta tốt xấu, chuẩn hay chưa chuẩn, Thiên Chúa thấu biết, do đó mà ai cũng phải trả lẽ về hồng ân ta lãnh nhận. Giá trị cuộc sống bao giờ cũng tuỳ thuộc vào sự tự do chọn lựa của ta, là sự khôn ngoan mà ta nhận biết tất cả là ơn ban, là hồng phúc đến từ Thiên Chúa yêu thương. Amen.

Về mục lục

CHỌN LỰA NƯỚC TRỜI LÀ KHÔN NGOAN

Lm. JB Nguyễn Minh Hùng

Ngọc là quí, là cái đáng giá. Nhưng người Kitô hữu có một thứ “Ngọc” đáng giá hơn nhiều: NGỌC NƯỚC TRỜI.

Trong Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu dùng dụ ngôn Người lái buôn đi tìm và mua ngọc quí để nói về Ngọc Nước Trời ấy.

Người lái buôn đi tìm và mua viên ngọc như thế nào? Anh ta đánh đổi tất cả, bán mọi của cải để chỉ mua lấy viên ngọc quí ấy.

Hóa ra khi chọn lấy viên ngọc Nước Trời, cuộc sống người Kitô hữu hàm chứa cả một thái độ chọn lựa lớn lao: đánh đổi tất cả những gì thuộc về cuộc đời này để giữ lấy Nước Trời.

Mà chọn lựa bao giờ cũng đòi hy sinh. Bởi đó, một chọn lựa dứt khoát như thế là cả một hy sinh quyết liệt của người tìm ngọc.

Thế nhưng thái độ chọn lựa và hy sinh ấy lại là thái độ của người khôn ngoan. Sự khôn ngoan ấy đã được bài đọc một trích sách Samuel quyển thứ nhất diễn tả như một bằng chứng sống, tích tụ nơi một con người: vua Salomon.

Sau khi vua Đavit đã về già, Chúa chọn một người con của vua là hoàng tử Salomon đặt lên ngai vàng để thay thế vua.

Là vua, cứ như một ông vua trần thế bình thường khác, vua Salomon có quyền đòi cho mình sự sung túc, được cung phụng và uy quyền.

Nhưng không, lời cầu nguyện của ông trước mặt Chúa, cho thấy ông rất đơn sơ, khiêm nhường: Ông xưng mình là tôi tớ của Chúa và ý thức mình chỉ là một trẻ nhỏ, không biết đường đi nước bước, vậy mà Chúa đã đưa ông tới địa vị quá to lớn. Bởi đó ông “xin Chúa ban cho tôi tớ Chúa tâm hồn khôn ngoan”.

Chính khi nhận ra mình nhỏ bé, và cầu xin sự khôn ngoan, vua Salomon đã là một ông vua khôn ngoan. Thái độ khôn ngoan và lời cầu xin rất khôn ngoan của nhà vua chẳng những đã được Chúa nhận lời, nhưng hơn thế, Chúa khen ngợi ông:

“Vì ngươi đã xin điều đó, mà không xin sống lâu, được giàu có, của cải, mạng sống quân thù, lại xin cho được khôn ngoan để biết xét đoán, thì đây, Ta ban cho ngươi điều ngươi xin, và ban cho ngươi tâm hồn khôn ngoan minh mẫn, đến nỗi trước ngươi không có ai giống ngươi, và sau ngươi không có ai bằng ngươi”.

Khôn ngoan mà Thiên Chúa muốn không dừng ở sự sống thân xác, không là sự giàu có, không là hạ nhục kẻ thù…, nhưng là khước từ, là đánh đổi tất cả những thứ đó để có được Nước Trời, có được viên ngọc cao quí.
Nước Trời mà Chúa hứa, Người đã ban tặng, đã trao cho từng người. Trong ơn cứu chuộc của Chúa Kitô, ta đã lãnh lấy viên ngọc quí giá ấy.

Vấn đề còn lại là thái độ sống của ta: khước từ hay đón nhận viên ngọc ấy. Nghĩa là đón nhận hay khước từ lời mời gọi hưởng vinh quang Nước Trời.

Sự đón nhận hay khước từ đều là những chọn lựa. Nếu chọn lựa đòi hy sinh, thì lãnh lấy viên ngọc Nước Trời buộc ta phải đi những bước quyết định và can đảm trong sự từ bỏ.

Đó là từ bỏ những thú vui bất chính, những thú vui nhục dục.

Từ bỏ những thói quen xúc phạm đức trong sạch, những thói quen cản bước ta tiến về sự thánh thiện, có khi là những thói quen tội lỗi.

Từ bỏ đam mê tiền bạc đến mức bất chấp lương tâm, mải mê trong lừa lọc, trộm cắp, mải mê tính toán, vụ lợi cho bản thân, gia đình mình…

Chỉ với một viên ngọc vật chất, nhà thương gia trong Tin Mừng đã bán tất cả gia tài để mua nó. Chúng ta có dám làm như thế đối với viên ngọc Nước Trời?

Nếu vua Salomon đã không kể đến lợi lọc riêng tư của bản thân, của gia đình, của hoàng triều, đã được Chúa khen ngợi không tiếc lời, thì thái độ sống khôn ngoan chọn lấy Nước Trời của bạn và tôi chắc chắn được Chúa thương nhìn đến.

Về mục lục

NƯỚC TRỜI LÀ GÌ VẬY THẦY?

Giuse Phạm Đình Ngọc

Lúc tàu của cha Đức Lộ [1] cập bến ở Cửa Bạng, Thanh Hóa, người Việt hồ hởi ùa đến. Số là những tàu thương nhân Tây Ban Nha thường mang theo mặt hàng quý báu từ Phương Tây. Lúc lên bờ, người ta hỏi Đắc Lộ có gì bán cho họ không? Cha chậm rãi nói bằng Tiếng Việt: “Tôi có viên ngọc quý. Đây là báu vật tôi muốn trao cho các bạn.”[2] Bà con lúc ấy mừng khôn tả. Họ vây quanh ông Tây để mong được chút báu vật ấy. Cha nhìn quanh và nói: “Báu vật của tôi là Tin Mừng Nước Trời, là Lời của Thiên Chúa muốn dành cho mỗi người Việt nơi đây.”

Hẳn là cha Đắc lộ đã thuộc nằm lòng dụ ngôn bài Tin Mừng Chúa Nhật 17 hôm nay [3]: Kho báu và ngọc quý. Đây là loạt dụ ngôn Đức Giêsu giới thiệu về Nước Trời cho dân chúng và các môn đệ. Điệp khúc “Nước Trời giống như…” là lối nói dụ ngôn vốn rất tiêu biểu trong cách giảng dạy của Đức Giêsu để diễn giải về Nước Trời. Gọi là dụ ngôn vì Đức Giêsu dùng những ngôn ngữ và hình ảnh đời thường để giúp chúng ta hiểu những điều bí nhiệm của Nước Trời. Chẳng hạn, chúng ta nghe Tin Mừng hôm nay: “Nước Trời giống như chuyện kho báu chôn giấu trong ruộng.” (Mt 13,44). Hình ảnh này nói lên giá trị của Nước Trời. Hẳn là cha Đắc Lộ cũng cảm nhận được niềm sung sướng của người nhận ra và đặt được kho báu này. Cha muốn người Việt cũng được biết và thừa hưởng Nước Trời.

Cựu Ước không có khái niệm Nước Trời. Có chăng các thánh vịnh gia chỉ đề cập đến Thiên Chúa là Vua (Tv 47,49). Chỉ tới thời Tân Ước, trung tâm lời giảng của Chúa Giêsu chính là Nước Trời. Lúc ấy người ta vẫn còn xa lạ với thuật ngữ này. Lạ lùng vì dân chúng thời ấy cũng chẳng hiểu thầy Giêsu đang nói về vùng trời nào mà Thiên Chúa của họ ngự trị. Bởi đó, thầy Giêsu mới tìm mọi cách để giúp dân hiểu và hướng cuộc đời họ vào mục đích là: Tìm kiếm Nước Thiên Chúa trước hết. (Mt 6,33).

Thật may cho con người vì Đức Giêsu chính là hiện thân của Nước Thiên Chúa. Ngài tỏ lộ Nước ấy bằng những hình ảnh như: người tù được tha, người mù được thấy, người què đi được,… Đó là Vương Quốc của tình yêu, công chính, bình an và niềm vui trong Thần Khí (Rm 14,17). Chúng ta vẫn quen gọi Nước ấy là Thiên Đàng, vì có Thiên Chúa ngự trị.

Chúng ta chưa một lần bước vào Vương Quốc ấy! Có chăng chúng ta chỉ cảm nghiệm được hạnh phúc vô bờ khi được ở gần Chúa. Rồi mọi bôn ba của kiếp người cũng để tìm được nguồn hạnh phúc bình an đích thực. Nếu quy chiếu khao khát này vào tình trạng của Nước Trời, hẳn là người ta phải ưu tiên tìm kiếm cho bằng được Nước Trời! Đó là kho báu mà người ta sẵn sàng bán mọi thứ để mua cho bằng được. Đó là viên ngọc quý mà thương gia nào cũng muốn bán tất cả để sở hữu được nó. Nghe có vẻ ngồ ngộ, vì thực tế biết bao người đâu để ý đến Nước Trời trong thời đại của chúng ta. Người đời vẫn lao vào cuộc sống mưu sinh, chạy theo niềm vui thế trần.

Tiếc là với tội lỗi và hậu quả của nó, con người ngày càng xa lạ với Thiên Đàng. Họ thích bám vào mặt đất này hơn. Vật chất trần gian chiếm hết tâm trí nhiều người. Biết bao vinh hoa phú quý bủa vây lòng dạ người ta. Đó chưa kể là để được kho tàng Nước Trời, Chúa đòi người ta “bán tất cả” để đạt được. Vả lại, không phải ai nói: “Lạy Chúa, Lạy Chúa là được vào Nước Trời cả đâu, nhưng chỉ ai thi hành ý muốn của Cha Thầy là Đấng ngự trên trời, mới được vào mà thôi.” (Mt 7,21).

Hoặc giải thích như Đức Bênêdictô XVI: “Chúa Giêsu đã đến để dạy ta rằng Người muốn cho mọi người được lên Thiên đàng; còn hỏa ngục mà ngày nay người ta ít nói đến nhưng nó vẫn có đó, và nó chỉ là đời đời đối với tất cả những ai khép lòng mình lại trước tình yêu của Người.” Người ta có tự do để đón nhận Thiên Chúa, hoặc loại Ngài ra khỏi đời sống của họ.

Vài lý do này cho thấy Nước Thiên Chúa vẫn còn xa vời với nhiều người.

Trước thực tế ấy, dĩ nhiên Đức Giêsu không bỏ cuộc. Giáo Hội vẫn luôn giới thiệu cho nhân loại biết Nước Trời quý giá như kho báu và ngọc đẹp. Bởi, “Thiên Chúa muốn mọi người được cứu rỗi và nhận biết chân lý.” (1Tm 2,4). Như Chúa Giêsu, Giáo Hội cũng mang hạt giống Nước Thiên Chúa gieo trồng và làm sao cho hạt giống ấy được phát triển trong mọi dân tộc. Một khi Nước Trời gần với ai đó, người ấy sẽ được tình yêu, hạnh phúc và bình an. Khi ấy, họ “muốn tất cả những gì Chúa muốn, và muốn như thế trong mọi hoàn cảnh và không ngập ngừng; đó là Nước Trời đang ở trong họ rồi.” (François Fénelon). Hoặc nói như Mẹ Têrêsa Calcutta:

“Chúng ta thường luyến nhớ đến niềm vui trên trời, nơi Chúa ngự. Chính mỗi người đều có khả năng ở với Chúa trên trời ngay từ bây giờ, và ngay lúc này được hưởng hạnh phúc với Chúa. Nhưng được hạnh phúc với Chúa ngay từ bây giờ nghĩa là gì: là giúp đỡ như Chúa giúp đỡ, cho đi như Chúa cho đi, phục vụ như Chúa phục vụ, cứu độ như Chúa cứu độ, yêu mến như Chúa yêu mến.” (Youcat 52)

Chúng ta kết thúc bài suy niệm với niềm vui của cha Đắc Lộ. Trong ít ngày cha đã rửa tội cho 32 người, thuộc nhiều tầng lớp dân chúng, không chỉ tại xóm Cửa Bạng, nơi tàu đậu, mà cả những làng lân cận, dân chúng vì hiếu kỳ đến xem đã được cha truyền đạo cho [4]. Chắc hẳn họ là những người đã nhận ra sự cao quý của Nước Trời. Từ vài nhóm khởi đầu như thế, Giáo Hội Việt Nam đã phát triển và lớn mạnh như ngày hôm nay.

Lạy Chúa Giêsu, chúng con hạnh phúc vì được biết đến mầu nhiệm Nước Trời. Tuy không hiểu hết, nhưng chúng con ước ao thuộc về Vương Quốc ấy, ngay trên trần gian này. Rồi sau cái chết, hy vọng Thiên Chúa đón chúng ta vào Nước Trời hưởng cuộc sống hạnh phúc thiên thu. Amen

………….

[1] Sau hơn một năm học tiếng Việt ở Đàng Trong, cha Đắc Lộ (Alexandre de Rhodes) trở lại Macao để chuẩn bị tới Đàng Ngoài truyền giáo. Cùng với Pedro Marques, cha cập bến Cửa Bạng, Thanh Hóa ngày 19 tháng 3 năm 1627.

[2] Đọc thêm: https://www.giaophandanang.org/chua-nhat-iii-mua-chay-nam-a.html

[3] 26-7-2020: Chúa Nhật 17 Mùa TN. Rm 8, 28-30; Mt 13,44–52.

[4] Cha Bùi Đức Sinh, Giáo Hội Công Giáo Ở Việt Nam, Tập I, trang 124-125.

Về mục lục

ƯỚC MUỐN VÀ LỰA CHỌN GIÁ TRỊ NƯỚC TRỜI

Lm Trần Bình Trọng

Mỗi người đều có những ước muốn và lựa chọn khác nhau: người thì muốn giàu sang, người ham thích chức quyền, người khác muốn có nhiều bạn hữu.. Trẻ con cũng có những ước muốn khác nhau. Nếu hỏi trẻ con sau này lớn lên muốn làm gì, người ta sẽ được nghe các em trả lời: con muốn làm bác sĩ, con muốn làm linh mục, em muốn làm luật sư, em muốn làm cảnh sát, cháu muốn chơi đá banh, cháu muốn đấu đô vật. Ước muốn của trẻ con thường được thể hiện bằng cách thần tượng hoá mẫu người lý tưởng. Chẳng vậy mà trẻ con thường thích xin chữ kí của người lí tưởng hay nổi danh về phương diện nào đó để làm kỷ niệm. Có những trẻ em làm bộ bắt chước linh mục cử hành thánh lễ tại gia. Trẻ gái cũng có những ước muốn khác nhau. Tuy nhiên nhiều nghành chưa được mở rộng cho nữ giới, nên ước muốn của trẻ gái thường bị giới hạn.

Về vấn đề ước muốn của người lớn, thì đa số đều muốn được hạnh phúc. Tuy nhiên người ta bất đồng ý kiến làm sao để đạt hạnh phúc. Và người ta đầu tư vào của cải cho có thêm để được hạnh phúc hơn. Ước muốn là một chuyện, còn lựa chọn lại là chuyện khác. Ta có thể ước muốn nhiều chuyện, nhưng không chọn lựa được hết. Ðứng trước những chọn lựa khác nhau, vua Salômôn không xin cho được sống lâu hay quyền thế, không xin cho được giàu sang, hay thắng trận. Nhà Vua tự nhận thức rằng trí khôn của ông chưa trưởng thành, chưa đủ kinh nghiệm, mà dân nuớc thì lại đông đảo. Vì thế nhà Vua chỉ xin Chúa ban cho được sự khôn ngoan, một tâm hồn hiểu biết, để phân biệt thiện ác, lành dữ. Nhà Vua cũng xin cho được phán đoán ngay thẳng để hướng dẫn dân tình thế thái. Ðây là lời Vua xin cùng Chúa: Xin ban cho tôi tớ Chúa đây, một tâm hồn biết lắng nghe, để cai trị dân Chúa và phân biệt phải trái (1V 3:9).

Kết quả là Thiên Chúa tỏ lòng rộng lượng, ban cho nhà Vua một tâm hồn khôn ngoan trổi vượt, để từ đó vua Salômôn trở thành nhân vật khôn ngoan cho tới ngày nay mà bao nhiêu người hằng ngưỡng mộ: Ta ban cho ngươi một tâm hồn khôn ngoan minh mẫn, đến nỗi trước ngươi, chẳng một ai sánh bằng, và sau ngươi, cũng chẳng có ai bì kịp (1V 3:12). Thật vậy, sự khôn ngoan của vua Salômôn đã được nữ hoàng Sơva tìm đến học đòi như Phúc âm thánh Mát-thêu ghi lại: Bà đã từ tận cùng trái đất đến nghe lời khôn ngoan của vua Salômôn (Mt 12:42).

Phúc âm hôm thánh Mát-thêu còn ghi lại những phản ứng khác nhau khi người ta tìm được những bảo vật quí giá trong ba dụ ngôn. Kể chuyện dụ ngôn rất là khó vì nếu áp dụng không ăn hợp và thực tế thì giống như râu ông cắm cằm bà vậy. Thế mà trong Phúc âm, Chúa kể nhiều dụ ngôn và dụ ngôn Chúa kể thì thật là tuyệt vời, hay ho và còn ý tứ nữa. Chúa dùng những hình ảnh như đồng áng, lúa miến, hoa cỏ, chim chóc, chiên cừu, quen thuộc với người nghe để dạy họ bài học luân lý. Khi kể dụ ngôn về người kia khám phá ra kho tàng chôn giấu trong ruộng, Chúa bảo bác phải lựa chọn bằng cách đi bán gia sản để mua kho tàng đó.

Thời đó miền đất mà Chúa sinh trưởng là Pa-lét-tin bị các đế quốc Babylon, Át-sua, Ba Tư, Hy Lạp, La Mã thay nhau đô hộ cho nên việc chôn giấu tài sản dưới đất không phải là chuyện hiếm. Theo luật Ðế quốc La mã đang cai trị người Do thái thời bấy giờ thì ai tìm được vật gì quí giá, thì người ấy là sở hữu chủ. Còn luật Do thái lại dạy ai làm chủ ruộng đất nào thì có quyền sở hữu những sự vật dưới ruộng đất đó. Khi kể dụ ngôn người tìm được kho báu chôn giấu trong ruộng phải bán tài sản để mua thửa ruộng đó, Chúa muốn cho người ấy giữ luật Do Thái thời bấy giờ thay vì luật của Ðế quốc La mã. Khi người lái buôn tìm được viên ngọc quí cũng về bán của cải để mua cho được viên ngọc đáng giá. Còn người chài lưới khi kéo lên mẻ lưới đầy cá thì thu cá tốt bỏ vào giỏ, còn cá xấu loại ra ngoài.

Vậy để đạt kho tàng qúi giá là nước Trời, người ta phải tìm kiếm và thực thi những giá trị nước Trời. Những giá trị nước Trời được tìm thấy ở đâu? Thưa là tìm thấy trong Thánh kinh và Phúc âm. Ðó là Mười Giới răn và Tám Mối Phúc Thật. Ðó là sự thật, sự công chính, sự thiện hảo, sự lành thánh, lòng yêu thương, tha thứ và bác ái.. Nước Trời không phải chỉ là thiên đàng trên Trời, mà còn là thiên đàng dưới thế. Nói như vậy có nghĩa là khi ta sống và thực thi những giá trị của nước Trời, thì nước Trời ngự trị trong tâm hồn ta.

Công Ðồng Vaticanô II nhận định rằng: Con người thời nay vẫn thấy lo lắng thắc mắc về ý nghĩa của những cố gắng cá nhân cũng như tập thể, và sau hết về cùng đích của con người và muôn loài (MV # 3). Ngày nay người ta phải đương đầu với những khủng hoảng về giá trị mà loài người chưa từng thấy. Người có tuổi cảm thấy những giá trị luân lí truyền thống đang bị lung lạc và đảo lộn. Vấn nạn lớn nhất của nhân loại đời nay là làm sao tìm cho ra ý nghĩa và cùng đích của cuộc sống. Không tìm được ý nghĩa và cùng đích của cuộc sống có thể đưa con người đến chỗ sa đoạ, hư hỏng.

Chúa ban cho Salômôn sự khôn ngoan vì đã biết chọn đúng mức độ ưu tiên của bậc thang giá trị, thì ta cũng cầu xin Chúa ban cho ta được ơn khôn ngoan để biết đánh giá và chọn lựa cho đúng những giá trị Phúc âm của cuộc sống. Việc ta chọn lựa những giá trị của cuộc sống sẽ ảnh hưởng đến việc lựa chọn của con cháu sau này. Trong Phúc âm, Chúa dạy ta chọn lựa: Trước hết hãy tìm nước Thiên Chúa và sự công chính của Người, còn mọi sự khác Người sẽ ban sau (Mt 6:33). Ðó là những kho tàng mà Chúa bảo: Mối mọt không làm hư hại, trộm cắp không đào nghạch và lấy đi được (Mt 6:20).

Lời nguyện xin cho biết tìm đúng bậc thang giá trị vững bền:

Lạy Chúa, Chúa là Ðấng khôn ngoan siêu việt.

Sự khôn ngoan của Chúa vượt mọi thứ khôn ngoan của loài người.

Xin mở mắt con để con biết nhìn sự vật dưới ánh sáng chân lí.

Xin ban cho con được ơn khôn ngoan,

để con biết tìm kiếm và chọn lựa những giá trị ưu tiên của cuộc sống,

những giá trị thuộc về nước Trời,

hầu ảnh hưởng đến việc lựa chọn của con cháu con. Amen.

Về mục lục

QUYẾT ĐỊNH KHÔN NGOAN

Lm. Giuse Đỗ đức Trí

Trong kinh doanh, một quyết định đúng lúc và phù hợp sẽ đem lại lợi ích và thành công cho doanh nghiệp; với những người lãnh đạo, một quyết định đúng, khôn ngoan có thể cứu cả một dân tộc, một đất nước thoát khỏi nghèo đói và lệ thuộc, ngược lại một quyết định vội vã, thiếu cân nhắc, thiếu khôn ngoan, có thể là một tai họa cho nhiều thế hệ con cháu.

Trong đời sống cá nhân, một quyết định chọn lựa khôn ngoan sáng suốt, có thể đem niềm vui và hạnh phúc đến cho bản thân, cho gia đình, ngược lại nếu đưa ra một quyết định chọn lựa sai lầm sẽ có thể để lại sự ân hận cho con người suốt cả đời.

Nếu trong đời sống thường ngày cần phải có những quyết định dứt khoát, khôn ngoan cho mình, thì Lời Chúa hôm nay cũng nhắc cho chúng ta cho chúng ta cũng cần phải có những chọn lựa khôn ngoan, dứt khoát có thể đem lại hạnh phúc và ơn cứu độ cho bản thân cho gia đình ngay lúc này. Thiên Chúa hết sức tôn trọng tự do của con người, và Ngài luôn để cho con người tự do chọn cho mình một tương lai, đồng thời cũng phải hoàn toàn chịu trách nhiệm về quyết định của mình. Nhưng vấn đề là: Quyết định nào là quyết định khôn ngoan, và chọn lựa nào là chọn lựa dai dột?

Vua Salomon là một vị vua nổi tiếng về sự khôn ngoan trong việc điều hành và cai trị dân Chúa. Danh tiếng về sự khôn ngoan của ông đã lan truyền ra khắp vùng, dân chúng trong nước vâng phục, các vua lân bang kính nể, và nữ hoàng ở thận Phương Nam xa xôi phải tìm đến để học sự khôn ngoan của vua Salomon. Tại sao ông lại có được sư khôn ngoan như thế? Sách Các Vua hôm nay đã kể lại: Trước khi lên ngôi, Thiên Chúa đã cho ông một chọn lựa: Ngươi muốn gì, cứ xin, Ta sẽ ban cho. Khác với lẽ thông thường của nhiều người khi được một điều ước như vậy, người đời sẽ xin sự giàu sang phú quý, nhà cửa sang trọng, nhưng vua Salomon lại không màng những thứ ấy, trái lại ông xin cùng Thiên Chúa: Chính Chúa đã đặt tôi tớ Chúa lên kế vị Đavít, thân phụ con, mặc dầu còn trẻ người non dạ… con lại ở giữa một đám dân đông đúc không kể xiết: Xin ban cho tôi tới Chúa đây một tâm hồn biết lắng nghe để cai trị dân Chúa và phân xử một cách khôn ngoan. Lời cầu xin này đẹp lòng Chúa, ông không xin của cải, không xin sống lâu, cũng không xin chiến thắng quân thù, nên Chúa đã ban cho ông sự khôn ngoan vượt bậc, và còn ban cho ông tất cả những gì mà ông không xin: Ta ban cho ngươi một tâm hồn khôn ngoan minh mẫn, đến nỗi trước ngươi không một ai được như ngươi, và sau ngươi không ai được bằng ngươi. Salomon đã không xin gì cho riêng mình, mà ông chỉ xin một điều là làm sao để ích lợi cho dân Chúa, cho người khác. Đối với Thiên Chúa, quyết định và chọn lựa như Salomon là một chọn lựa khôn ngoan, chứ không phải là lo tìm kiếm sự giàu sang danh vọng cho mình.

Chúa Giêsu đã giải thích rõ hơn như thế nào là quyết định chọn lựa khôn ngoan khi Ngài kể cho dân chúng nghe những dụ ngôn về Nước Trời mà Ngài so sánh như một người chuyên săn tìm kho báu, như một thương gia, hoặc như một ngư phủ chọn cá. Những người này khôn ngoan ở chỗ nào? Trước hết người săn tìm kho báu gặp được kho tàng chôn giấu trong ruộng, khi gặp được rồi, anh quyết định về bán tất cả những gì mình có để mua cả thửa ruộng lẫn kho báu. Anh ta có điên không? Trong mắt nhiều người quyết định như thế là điên khùng, vì đã liều mình đánh đổi cả sự nghiệp gia tài và cuộc đời vì kho báu ấy. Nhưng đối với người này, thì việc tìm được kho báu đã là hạnh phúc và là mục đích sự tìm kiếm cả đời ông. Ông này không chỉ cố gắng để giành cho được kho báu, mà con giành cả mảnh ruộng có kho báu đó. Cũng vậy có những người đã phải mất rất nhiều thời gian công sức không phải để tìm kiếm kho báu vật chất mà là tìm cho mình một lối đi, một hướng sống một mục đích của cuộc đời. Chính vì thế, biết được Nước Trời là hạnh phúc thật, là cùng đích cuộc đời, thì người tín hữu cũng phải có một quyết định giống như người săn tìm kho báu, đó là dám đánh đổi tất cả sự nghiệp tài sản và cả cuộc sống của mình vì hạnh phúc mai sau. Đó mới là quyết định khôn ngoan, sáng suốt.

Nếu như câu chuyện về người săn tìm kho báu hoặc thương gia đi tìm ngọc quý, khi tìm được, họ đã quyết định đánh đổi cả gia nghiệp để có được kho báu hay viên ngọc quý, thì hình ảnh người ngư phủ chọn cá tốt thì cho vào giỏ, còn cá xấu thì ném ra ngoài, muốn nói đến sự chọn lựa trong cuộc sống thường ngày. Người Do Thái chỉ được phép ăn một số cá mà thôi, có một vài loại cá họ không được phép ăn, vì bị cho là những con vật dơ bẩn. Vì thế với công việc thường ngày của một ngư phủ, khi kéo lưới lên, anh ta sẽ phải cần mẫn để chọn lựa loại cá nào có thể ăn được, và loại bỏ những loại cá nào mà luật không cho phép ăn. Cá ăn được sẽ bỏ vào giỏ, còn cá dơ thì ném ra ngoài. Với hình ảnh này Chúa Giêsu cho thấy: Thiên Chúa sẽ là người chọn lựa, những người trong sạch thì được để riêng vào nơi hạnh phúc, con người xấu, kẻ từ chối Thiên Chúa và Tin Mừng của Ngài thì sẽ bị ném vào lò lửa; Người tốt, việc tốt thì được chọn vào “giỏ Nước Trời” còn người xấu việc xấu thì bị ném ra ngoài. Kế đến, cuộc đời của người theo Chúa cũng phải là một cuộc chọn lựa liên tục, chọn điều tốt, và loại trừ điều xấu. Những ai biết chọn đứng về phía Thiên Chúa và chọn mang lấy Tin Mừng của ngài và làm những việc tốt lành thì được cứu độ, còn những ai đứng về phía ma quỷ và những kẻ chống đối Thiên Chúa, từ chối Đức Kitô và Tin Mừng thì bị loại ra ngoài.

Bài đọc hai cho thấy chọn lựa của Thánh Phaolô: là một thanh niên giỏi giang xuất chúng, Phaolô có thể có một tương lai rạng rỡ trong con mắt của người đời và được mọi người kính phục cũng như ước ao, tuy nhiên Phaolô đã không chọn con đường của thế gian, mà trái lại ông đã được chọn và ông vui với việc được trở thành môn đệ Chúa Kitô. Cũng vì quyết định đáp lại lời mời gọi của chúa Kitô mà Phaolô đã rơi vào cảnh tù đày, dù bị tù đày, ông không hề hối tiếc song vẫn khuyên nhủ mọi người hãy sống xứng với ơn gọi mà Thiên Chúa ban cho mỗi người. Đồng thời Thánh phaolô cũng mời gọi mọi người hãy dám chọn sống theo tinh thần và lề luật của Tin Mừng đó là ăn ở khiêm tốn hiền từ nhẫn nại, lấy tình bác ái mà cư xử với nhau.

Thưa quý OBACE, một khi quyết định chọn lựa thì cũng đồng thời phải chấp nhật sự mất mát từ bỏ, chọn Đức Kitô thì phải chấp nhận những gì không phù hợp với Đức Kitô. Một khi đã nhận ra Đức Kitô và Tin Mừng của Người là đường đưa tới sự sống đời đời, là kho tàng quý giá nhất trên đời, chúng ta cần phải quyết định dứt khoát và dám đánh đổi mọi sự để có được hạnh phúc đời đời đó.

Người đời sẽ không thể hiểu được tại sao lại có những chàng trai cô gái đang căng tràn sức sống, tương lai mở rộng, lại quyết định trở thành những linh mục tu sĩ, dành cuộc đời mình trong nhà dòng; người đời cũng sẽ không thể hiểu được tại sao giữa một xã hội cổ võ cho một lối sống tự do buông thả, thì những người tin theo Đức Kitô lại quyết định bước theo con đường hẹp của Tin Mừng, của thập giá. Thưa vì những người này đã nhận ra được kho tàng vô giá là đời sống phục vụ theo gương Đức Kitô, và nhận ra hạnh phúc Nước Trời mới là hạnh phúc đích thật cho con người, nên những người này đã dám bỏ lại đàng sau tất cả để sống theo lời mời gọi của Đức Kitô.

Kho tàng là hạnh phúc cũng đang được vùi trong các gia đình, mà mỗi thành viên, đặc biệt là các bậc làm cha mẹ cần phải tìm kiếm và bảo vệ bằng mọi giá, và phải chấp nhận đánh đổi tất cả những cái phụ thuộc để có thể đạt được hạnh phúc cho gia đình mình. Kho báu còn là vợ chồng là con cái, mà mỗi thành viên trong gia đình phải gìn giữ trân trọng và dám hy sinh tất cả những thứ khác để bảo vệ. Nhiều người đã quên mất điều đó, nên đã đem tình yêu và hạnh phúc của gia đình mình ra để đổi chác hoặc cầm cố, có người lại mải mê đi tìm một niềm vui nào đó nơi công việc hoặc tìm ở ngoài gia đình, mà quên rằng chỉ có gia đình mới thực sự là tổ ấm là cái nôi hạnh phúc cho mỗi người.

Một cám dỗ nguy hiểm cho nhiều người trẻ hôm nay, đó là cuộc sống xã hội đang tạo ra nhiều giá trị ảo, mục tiêu ảo, hạnh phúc ảo, thế giới ảo và nhiều thứ ảo giác khác khiến cho nhiều người trẻ đã lạc đường, mất hướng không còn biết mục đích cuộc đời của mình là gì, và hạnh phúc thật là gì. Chính vì thế đã có nhiều bạn trẻ thay vì đánh đổi cuộc đời mình để đạt được hạnh phúc Nước Trời, trái lại họ đang đốt cháy cuộc đời mình trong nghiện ngập, đam mê chơi bời, cờ bạc, buông thả. Nhiều người trẻ đang bị cám dỗ để lao vào tìm kiếm các giá trị ảo trong xã hội như tìm kiếm sự nổi danh, nổi tiếng, tìm đẳng cấp ăn chơi đua đòi hưởng thụ, và tiêu phí cuộc đời mình trong những thứ đó.

Chúng ta cùng cầu nguyện cho nhau, biết nhận ra Đức Giêsu là nguồn hạnh phúc đích thực của cuộc đời và Tin Mừng của Ngài là một bảo đảm để đạt được hạnh phúc ấy, để chúng ta dám đánh đổi tất cả những sự tạm bợ của thế gian này, để đạt được hạnh phúc vĩnh cửu mà Chúa đem đến cho chúng ta. Amen.

Về mục lục